Η θεραπευτική αξία του παιχνιδιού
ΜΑΓΚΛΑΡΗ ΜΑΡΙΝΑ, ΨΧΟΛΟΓΟΣ – ΔΡΑΜΑΤΟΘΕΡΑΠΕΥΤΡΙΑ
ΚΕΝΤΡΟ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ
• το παιχνίδι συνδέεται με την ψυχολογική και συναισθηματική ανάπτυξη, την μάθηση και τη δημιουργικότητα.
• το παιχνίδι αποτελεί μέσον ελέγχου και επεξεργασίας των εμπειριών, ενώ παράλληλα συμβάλλει στην ψυχολογική εξέλιξη, την ανάπτυξη και ωρίμανση του παιδιού
• μέσα από το παιχνίδι εδραιώνεται η σχέση ανάμεσα στον εσωτερικό κόσμο του παιδιού και την εξωτερική πραγματικότητα
• ο χώρος του παιγνιδιού και των αντικειμένων είναι πηγή δημιουργικότητας
• μέσω του παιχνιδιού και της άμεσης εμπειρίας συντελείται η διαδικασία της μάθησης
• στον φανταστικό κόσμο του παιχνιδιού, το παιδί, ελεύθερο από τους περιορισμούς, που του θέτουν οι πραγματικές συνθήκες στη ζωή του και το άγχος, μπορεί να αναπτύξει νέα νοήματα
• η συμβολική αναπαράσταση των συναισθημάτων και των σκέψεων μέσα από το παιχνίδι, βοηθούν το παιδί να δώσει νόημα σε όσα συμβαίνουν στον κόσμο του
• το παιχνίδι αποτελεί ένα τρόπο μάθησης, δοκιμασίας, κατάκτησης του κόσμου, διερεύνησης του εαυτού και της σχέσης με το περιβάλλον
• το παιχνίδι σηματοδοτείται από την πάλη του παιδιού να κατανοήσει και να αντιληφθεί συναισθηματικά τον κόσμο, ενώ επιπλέον επιτρέπει την αποσαφήνιση των προβλημάτων και συμβάλλει στην δοκιμασία καινούριων προσεγγίσεων
Μέσα από τη διαδικασία του παιχνιδιού επιτυγχάνεται :
– Η συμβολική μεταμόρφωση της εμπειρίας.
– Η ανεύρεση νοήματος στον κόσμο.
– Η διαλογή, η λύση και η ανάλυση.
– Η κυριαρχία και η μάθηση.
– Η διαπραγμάτευση μιας σχέσης ανάμεσα στην εσωτερική και την εξωτερική πραγματικότητα.
ΟΜΑΔΕΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗΣ ΕΚΦΡΑΣΗΣ
Το παιχνίδι μπορεί να αξιοποιηθεί με στόχους :
?αναπτυξιακούς
?θεραπευτικούς
?πρόληψης
?αποκατάστασης
Από τα αποτελέσματα των διαφόρων ερευνών καταδεικνύεται η βαθύτερη σχέση που έχει το Παιχνίδι με την ψυχολογική και συναισθηματική ανάπτυξη, την μάθηση και τη δημιουργικότητα.
Μέσα από το Θεατρικό Παιχνίδι επιτυγχάνεται :
-ενεργοποίηση του παιδιού
-απελευθέρωση της φαντασίας του
-καλλιέργεια της ψυχοκινητικής του έκφρασης
-κοινωνικοποίηση
-εξοικείωση με την Τέχνη
Κατά τη διάρκεια της διαδικασίας του παιχνιδιού το παιδί βρίσκει έναν χώρο για ελεύθερη έκφραση και συμπεριφορά, για έκφραση συναισθημάτων, παρορμήσεων και εσωτερικών αναγκών. Μέσα από τη σύμβαση του παιχνιδιού δίνεται η δυνατότητα στα παιδιά να αναπλάσουν και να ανασυνθέσουν την καθημερινότητα, να κάνουν μια δική τους παρέμβαση. Σκοπός του θεατρικού παιχνιδιού είναι η ανάπτυξη και εξέλιξη της ικανότητας της έκφρασης και της επικοινωνίας.
Κύρια εργαλεία των ομάδων δημιουργικής έκφρασης είναι :
– Σωματική έκφραση.
– Αυτοσχεδιασμός.
– Παντομίμα.
– Οργανωμένα παιχνίδια.
Σωματική Έκφραση
Ελεύθερες δραστηριότητες και διάφορες φόρμες κίνησης αποτελούν μια διαδικασία αυτοέκφρασης, όπου το παιδί εκφράζει συναισθήματα, σκέψεις και καταστάσεις, που δεν μπορεί να τα εκφράσει με το λόγο. Το σώμα είναι ένα μέσο έκφρασης, πηγή διαλόγου και επικοινωνίας, όργανο κατανόησης των άλλων και του εαυτού, μέσο διερεύνησης του εαυτού και των σχέσεων με τους άλλους.
Αυτοσχεδιασμός
Σκοπός των παιχνιδιών αυτοσχεδιασμού είναι να δοθεί στα παιδιά η ευκαιρία να ανακαλύψουν καινούριες εμπειρίες και να παίξουν μαζί με τους άλλους. Μέσα από τους αυτοσχεδιασμούς αναπτύσσεται η φαντασία, η σχέση με το σώμα, διαμορφώνεται ένας καινούριος κώδικας συμπεριφοράς και επικοινωνίας με την ομάδα. Επίσης, ενισχύεται η ικανότητα της προσοχής, της παρατήρησης, της αυτοσυγκέντρωσης. Αυτοσχεδιάζοντας το παιδί έχει τη δυνατότητα να αντιδράσει και να επιδράσει, δημιουργώντας με αυτόν τον τρόπο μια «σχέση» με τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας.
Παντομίμα
Η παντομίμα βασίζεται στο σώμα, την αίσθηση και τη φαντασία. Μέσα από τα παιχνίδια παντομίμας το παιδί μπορεί να εκφράζει συναισθήματα με κινήσεις, πλουτίζοντας έτσι το λόγο. Η παντομίμα δίνει τη δυνατότητα σε όλο το σώμα να εκφράσει με άμεσο και σαφή τρόπο τα αισθήματα, τις παρορμήσεις, βαθιά βιώματα, συγκινήσεις, ουσιαστικά κομμάτια της ύπαρξής του.
Οργανωμένα παιχνίδια
Η χρήση οργανωμένων ομαδικών παιχνιδιών έχει στόχο τη δημιουργία ορίων, την τήρηση κανόνων, την επικοινωνία, τη συνεργασία, τη δημιουργία αισθήματος εμπιστοσύνης και ασφάλειας μέσα στην ομάδα.