Μετάφραση Βασιλάκης Μάριος, Εργοθεραπευτής SIT
Το πλύσιμο των δοντιών μας είναι μια δραστηριότητα καθημερινής ζωής που συμβάλλει στην διατήρηση της καλής στοματικής υγιεινής. Είναι κοινή σε όλους μας, ξεκινάει από την παιδική μας ηλικία και παραμένει καθ’ όλη την διάρκεια της ζωής μας.
Παρόλο που είναι μια καθημερινή ρουτίνα με συχνότητα τις δυο φορές ημερησίως, για πολλά άτομα με διαταραχή στην αισθητηριακή ολοκλήρωση οι επισκέψεις στον οδοντίατρο και η υποβολή τους σε οδοντιατρικές πράξεις μπορεί να αποτελέσουν μια δυσάρεστη διαδικασία και να κάνουν την εμπειρία αυτή ιδιαίτερα προκλητική.
Υπάρχουν μια σειρά από αίτια που εξηγούν πώς η αισθητηριακή επεξεργασία επιδράει στην στοματική υγιεινή. Αξιοσημείωτο είναι πάντως το γεγονός πως η στοματική κοιλότητα έχει έναν από τους πιο πυκνούς πληθυσμούς απτικών υποδοχέων σε ολόκληρο το σώμα.
Έχοντας αυτό κατά νου, ένα άτομο που μπορεί να έχει υπό – ευαισθησία (μειωμένη εγγραφή ερεθισμάτων) στο σύστημα της αφής μπορεί να δυσκολεύεται να αισθανθεί ”που” βρίσκεται η οδοντόβουρτσα μέσα στο στόμα του, μπορεί να μην παρατηρεί ή να μην αισθάνεται ακαθαρσίες στα δόντια του ή να μην έχει επίγνωση πως έχει φαγητό τριγύρω από το στόμα του. Αντιθέτως, ένα άτομο με υπερ- ευαισθησία (αυξημένη ευαισθησία κατά την πρόσληψη ερεθισμάτων) στο απτικό σύστημα μπορεί να βρίσκει την αφρώδη αίσθηση της οδοντόπαστας αποκρουστική για να την ανεχτεί, μπορεί να έχει μη φυσιολογική αντίληψη της αίσθησης του πόνου τόσο κατά την χρήση της οδοντόβουρτσας, το άγγιγμα από τον οδοντίατρο όσο και από την δόνηση των οδοντιατρικών εργαλείων.
Εάν ένα άτομο εμφανίζει ενοχλήσεις στην αίσθηση της ιδιοδεκτικότητας μπορεί να στερείται της γνώσης των στοματικών του κινήσεων και της εν τω βάθυ πίεσης. Συχνότερα οι δυσκολίες αφορούν την χρήση στοματικού διαλύματος, τον συντονισμό στόματος – χεριού και την διάκριση της δύναμης που απαιτείται (πόση δύναμη πρέπει να ασκήσουμε) στην οδοντόβουρτσα. Αυτό σημαίνει πως παραπάνω δύναμη μπορεί να οδηγήσει σε αιμορραγία των ούλων, ενώ λιγότερη δύναμη σε αναποτελεσματικό βούρτσισμα.
Κατά την επίσκεψη σε οδοντίατρο ορισμένα άτομα με διαταραχή στην αιθουσαία επεξεργασία, με βαρυτική ανασφάλεια, ή με αρνητικές αντιδράσεις στην κίνηση δυσκολεύονται όταν κάθονται στην καρέκλα. Αυτό παρατηρείται ιδίως όταν η θέση της κεφαλής αλλάζει θέση και κινείται πέρα του κατακόρυφου άξονα κίνησης όπως όταν το άτομο πλαγιάζει στην καρέκλα ή όταν σκύβει μπροστά για να ξεπλύνει το στόμα του.
Τέλος, άτομα με φτωχή γευστική και οσφρητική επεξεργασία μπορεί να βρίσκουν την μυρωδιά ή την γεύση της οδοντόπαστας ή του διαλύματος αποκρουστική και δυσάρεστη.
Στον πίνακα αυτό παρατίθεονται ορισμένες υποδείξεις και συμβουλές για την καταπολέμηση αυτών των δυσκολιών:
| -Μετατρέψτε το βούρτσισμα των δοντιών σε μια προβλέψιμη ρουτίνα.
-Δοκιμάστε διαφορετικά είδη οδοντόβουρτσας, λάστιχα, βούρτσες με φυσικές τρίχες υγρές ή στεγνές.
-Διασφαλείστε πως υπάρχει καθρέπτης στο κατάλληλο ύψος για να βλέπετε τα σημεία που βουρτσίζετε.
-Δοκιμάστε μασάζ στο στόμα με εν τω βάθει πιέσεις.
-Εάν βοηθάει το παιδί σας χρησιμοποιείται σταθερό άγγιγμα κατά το βούρτσισμα και προτείνετε στον οδοντίατρο να κάνει το ίδιο.
-Ζητήστε από τον οδοντίατρο να χρησιμοποιήσει προσεγγίσεις όπως πχ πες άλογο, κάνε έναν ήχο……, ή δείξε μου πως κάνει …..
-Κατά την επίσκεψη σε οδοντίατρο ζητήστε του να διαμορφώσει το ύψος και να ελαχιστοποιήσει την κλίση του καθίσματος προτού το παιδί καθίσει.
-Θυμηθείτε αισθητήρια όργανα όπως τα μάτια και τα αυτιά. Η χρήση ωτοασπίδων και γυαλιών ηλίου μπορούν να περιορίσουν την ακουστική η οπτική υπερευαισθησία.
-Όταν κάθεστε στην οδοντιατρική καρέκλα δοκιμάστε ένα βαρύ μαξιλάρι τριγύρω σας ή μια ζακέτα με βάρος.
-Πριν το ραντεβού με τον οδοντίατρο σας φροντίστε να τονώσετε το ιδιοδεκτικό σύστημα με βαριές εργασίες πχ τακτοποίηση της βιβλιοθήκης ή ψώνια από σούπερμάρκετ. |
Πηγή: Graham, 2014. Ανακτημένο στις 15/7/2014 από το διαδικτυακό τόπο http:// www.sensoryintegration.org.uk
