Το παιδί με μαθησιακές δυσκολίες και οι καλοκαιρινές διακοπές
Τμήμα Ειδικού Μαθησιακού και Εργοθεραπείας
Εταιρείας Ειδικής Αγωγής «Προσέγγιση»
Το καλοκαίρι πλησίασε, στα σχολεία θα χτυπήσει για τελευταία φορά το κουδούνι και οι μαθητές θα ξεκινήσουν τις πολυπόθητες διακοπές τους, μένοντας για τρεις μήνες μακριά από το περιβάλλον του σχολείου και τις καθημερινές τους υποχρεώσεις. Το απαιτητικό πρόγραμμα του σχολείου πιέζει αφόρητα το παιδί που αντιμετωπίζει μαθησιακές δυσκολίες, καθώς αυξάνει το άγχος του και το οδηγεί σε συνεχείς απογοητεύσεις και σε χαμηλή αυτοεκτίμηση, αφού δεν μπορεί να τα καταφέρει καλά στα σχολικά μαθήματα. Είναι φυσικό να έχει φορτωθεί το παιδί με αρνητικά συναισθήματα, κυρίως όταν ούτε το περιβάλλον αλλά ούτε και το ίδιο το παιδί δεν μπορεί να καταλάβει τους λόγους των χαμηλών του επιδόσεων. Οι διακοπές του καλοκαιριού έχουν σαν βασικό στόχο την ανάπαυλα και την ξεκούραση των μαθητών καθώς και την εμπέδωση αυτών που έχουν μάθει με λειτουργικό και δημιουργικό τρόπο. Αυτή η περίοδος τους δίνει την δυνατότητα να ασχοληθούν με άλλες – πιο ξέγνοιαστες και ευχάριστες – δραστηριότητες, να μείνουν περισσότερες ώρες με την οικογένειά τους χωρίς πίεση και να ωριμάσουν σωματικά και συναισθηματικά, έτσι ώστε όταν έρθει η ώρα της επιστροφής τους στο σχολείο να έχουν περισσότερα εφόδια για να αντεπεξέλθουν στις αυξημένες – λόγω της μεγαλύτερης σχολικής τάξης που θα ενταχθούν – σχολικές απαιτήσεις. Οι καλοκαιρινές διακοπές είναι μια περίοδος στη ζωή του παιδιού που μπορεί να την εκμεταλλευτεί όπως αυτό θέλει αλλά πάντα με ένα σωστό σχεδιασμό και πρόγραμμα ώστε να μπορέσει να ωφεληθεί από αυτή. Στο διάστημα αυτό το παιδί πρέπει – και είναι απαραίτητο για την εξέλιξή του – να περάσει όμορφα και ξέγνοιαστα, μακριά από το άγχος και την πίεση των σχολικών απαιτήσεων.
Όμως η απόλυτη απραξία και αποδιοργάνωση μπορεί να οδηγήσουν το παιδί με μαθησιακές δυσκολίες σε αποσυντονισμό, με κίνδυνο να απομακρυνθεί πάρα πολύ από όλες τις γνωστικές δραστηριότητες και να δυσκολευτεί πολύ στην επαναπροσαρμογή του στην επόμενη σχολική τάξη. Κατά τη διάρκεια των διακοπών λοιπόν, οι γονείς θα πρέπει να φροντίσουν να υπάρχει για το παιδί τους, ένα καθημερινό πρόγραμμα δομημένο με δραστηριότητες που θα έχουν επιλεγεί από κοινού με το παιδί τους.
Πρέπει να κάνουμε κατανοητό στο παιδί με μαθησιακές δυσκολίες ότι δεν το τιμωρούμε με το να δομούμε το πρόγραμμά του, απλά το βοηθάμε να βάλει μια τάξη στον χρόνο του και να αισθανθεί έτσι πιο οργανωμένο και ασφαλές. Όταν το παιδί εμπλακεί σε ευχάριστα δομημένες δραστηριότητες που έχει επιλέξει, μόνο του θα τονώσει την αυτοπεποίθηση και την αυτοεκτίμησή του, πράγμα που λείπει από τις σχολικές του δραστηριότητες λόγω των αποτυχιών που γνωρίζει. Κατά τη διάρκεια των δραστηριοτήτων οι γονείς θα πρέπει να ενισχύουν τα θετικά στοιχεία του παιδιού και την προσπάθεια που καταβάλλει στις δραστηριότητες που έχει εμπλακεί. Ας μην ξεχνάμε ότι «σκοπός της εκπαίδευσης δεν είναι να προετοιμάσει το παιδί για την επιτυχία, όσο να το προετοιμάσει να αντέχει την αποτυχία (B. Bell). Το τρίπτυχο στο οποίο πρέπει ως γονείς να κινηθούμε για τις καλοκαιρινές διακοπές του παιδιού με μαθησιακές δυσκολίες είναι το εξής :
1.Συνέχιση του εκπαιδευτικού προγράμματος με άλλους – πιο ελεύθερους και λειτουργικούς για το παιδί – τρόπους με στόχο την εμπέδωση και την γενίκευση.
Υπάρχουν πάρα πολλές δραστηριότητες την περίοδο των διακοπών που θα βοηθήσουν το παιδί στην γνωστική του εξέλιξη.
Τα παιχνίδια στην θάλασσα με την άμμο και τα βότσαλα μπορούν να τονώσουν τις γραφοκινητικές και μαθηματικές ικανότητες του παιδιού. Η ανάγνωση εξωσχολικών βιβλίων που θα επιλεγούν από το παιδί μπορούν να γίνουν ένα περίφημο βοήθημα για την μαθησιακή του υποστήριξη κλπ.
Για τους γονείς που αναζητούν ιδέες, υλικό και δραστηριότητες που οργανώνουν και απασχολούν το παιδί δημιουργικά, προτείνουμε ενδεικτικά τα εξής βιβλία :
– «Το παιδί σας μπορεί να γίνει έξυπνο αλλά και ευτυχισμένο» Κεν Άνταμς, Εκδόσεις Θυμάρι.
– «365 χωρίς τηλεόραση», Στηβ και Ρουθ Μπένετ, Εκδόσεις Καστανιώτη.
– «Ας παίξουμε πάλι», Μ. Κλιάφα – Ζ. Βαλάση, Εκδόσεις Κέδρος.
2.Αναγνώριση των αναγκών του για ψυχοκινητική τόνωση και εκτόνωση μέσω μη δομημένων ή λιγότερο δομημένων δραστηριοτήτων.
Το παιδί μπορεί ενδεικτικά να αναζητήσει και να επιλέξει να ενταχθεί σε αθλητικές δραστηριότητες, σε ομάδες απασχόλησης (από τους τοπικούς συλλόγους), να εμπλακεί σε καλλιτεχνικές ή πολιτιστικές εκδηλώσεις, να ασχοληθεί με την φύση και με άλλες δημιουργικές δραστηριότητες.
Έτσι θα το βοηθήσουμε να αξιοποιήσει τον ελεύθερο χρόνο του, ακολουθώντας ένα πρόγραμμα που θα στοχεύει στην κοινωνικοποίησή του, στην καλλιέργεια της προσωπικότητάς του, στην ανάδειξη των ταλέντων του, στην ωρίμανση, στην αυτοεκτίμηση και στην γενικότερη ψυχοσωματική εξέλιξή του.
3.Αναγνώριση της ανάγκης του να έρθει πιο κοντά στην οικογένεια και να απολαύσει μαζί της ελεύθερο χρόνο χωρίς άγχος, αίσθηση αποτυχίας και πίεση.
Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι το παιδί με μαθησιακές δυσκολίες, γνωρίζει τις δυσκολίες του και αισθάνεται άσχημα που δεν μπορεί να τα καταφέρει και που απογοητεύει τους γονείς του. Η εποχή των διακοπών λοιπόν το βοηθά να αποφορτιστεί και να αισθανθεί ισότιμο μέσα στην οικογένειά του.
Οι δραστηριότητες λοιπόν που θα επιλεχθούν από τους γονείς κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, θα πρέπει να είναι διασκεδαστικές και ομαδικές για το παιδί, να έχουν συγκεκριμένο στόχο (οργάνωση, εκπαίδευση κλπ), να έχουν επιλεχθεί από κοινού με το παιδί και φυσικά να τηρείται πιστά το πρόγραμμά τους μέχρι να ολοκληρωθούν. Τέλος, δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι ο καλύτερος τρόπος για να μάθει ένα παιδί, είναι αυτός που καλλιεργεί την φαντασία του, το κίνητρό του και τις ικανότητές του δηλαδή, το δομημένο παιχνίδι.
