Μετάφραση, επιμέλεια στα Ελληνικά : Οικονόμου Μαρία – Ηλέκτρα, Εργοθεραπεύτρια SI, Κέντρο Προσέγγιση
Βασισμένο στο : «Establishing Mealtime routines for Children» τουAmerican Occupational Therapy Association
https://www.aota.org/About-Occupational-Therapy/Patients-Clients/ChildrenAndYouth/Mealtime.aspx
Για να είμαστε απόλυτα λειτουργικοί στην καθημερινότητα, οι βασικές βιολογικές μας ανάγκες όπως είναι το φαγητό, θα πρέπει να είναι καλυμμένες. Το γεύμα, είναι κάτι παραπάνω από μία απλή διαδικασία πρόσληψης της τροφής. Κατά τη διαδικασία του οικογενειακού, ή άλλου ομαδικού, τραπεζιού, μας δίνεται η δυνατότητα να κοινωνικοποιηθούμε με τους γύρω μας καθώς και να δημιουργήσουμε υγιεινές διατροφικές συνήθειες.
Ας δούμε κάποιες συμβουλές ως μέρος της εκπαίδευσης των γονέων σχετικά με την προώθηση υγιεινών καθημερινών ρουτινών, συμπεριλαμβανομένης της εκπαίδευσης στη διαδικασία του γεύματος.
Α. Στην προσπάθεια να αποφύγετε τις καταρρεύσεις (meltdowns)
Δοκιμάστε κάποια από τα παρακάτω:
- Να έχετε μία σταθερή ώρα που παρέχετε στο παιδί γεύμα ή σνακ. Τα παιδιά σε κάθε ηλικία επωφελούνται από την ύπαρξη ρουτίνας.
- Αν ένα γεύμα πρόκειται να αλλάξει ώρα, προσπαθήστε να έχετε ενημερώσει το παιδί έγκαιρα. Αυτή η προετοιμασία θα σας βοηθήσει να αποφύγετε πιθανή ταραχή που μπορεί να επιφέρει μία ξαφνική αλλαγή.
- Όταν επισκέπτεστε ένα εστιατόριο, προκειμένου να απασχολήσετε το παιδί για όσο χρόνο περιμένει,καλό θα είναι να έχετε μαζί σας κάποιο παιχνίδι όπως πχ μπλοκ ζωγραφικής και μαρκαδόρους ή ένα πολύ ελαφρύ σνακ όπως για παράδειγμα μερικά δημητριακά.Ζητήστε στον σερβιτόρο το φαγητό του παιδιού να έρθει μόλις είναι έτοιμο ώστε να μειώσετε το χρόνο αναμονής.
- Αποφύγετε να πηγαίνετε σε εστιατόρια τις ώρες αιχμής όπου το σέρβις είναι πιο αργό, καθώς επίσης μία καλή ώρα να επιλέξετε για έξοδο είναι κοντά στην ώρα που παίρνει τον μεσημεριανό του ύπνο ώστε να αποφύγετε πιθανά ξεσπάσματα.
Β. Στην προσπάθεια να ενισχύσετε την συμμετοχή του παιδιού και την υπευθυνότητα του
Δοκιμάστε κάποια από τα παρακάτω:
Η διαδικασία προετοιμασίας του γεύματος μπορεί να γίνει πολύ ευχάριστη για τα παιδιά και να τα βοηθήσει να εξελίξουν τις δεξιότητες τους.
- Προτείνετε στα παιδιά να εμπλακούν, όποτε αυτό είναι εφικτό, στην προετοιμασία του φαγητού. Ακόμη και αν τους δώσετε ένα τηγάνι και μία ξύλινη κουτάλα να τα χτυπούν τα κάνει να νιώθουν πως εμπλέκονται.
- Προτείνετε στο παιδί να συμμετέχει στα ψώνια για το φαγητό της ημέρας. Ζητήστε στο παιδί να βρει τα απαραίτητα υλικά για το φαγητό της ημέρας στο κατάστημα. Αν τα παιδιά είναι μεγαλύτερης ηλικίας τότε μπορούν να συμμετέχουν και στον υπολογισμό του κόστους για το τραπέζι που ετοιμάζετε.
- Προτείνετε στα παιδιά να στρώσουν το τραπέζι.
- Προτείνετε στο παιδί να φέρει τη σαλάτα ή το νερό από το ψυγείο.
- Προτείνετε στο παιδί να φέρει τα πιάτα ή τις χαρτοπετσέτες στο τραπέζι
- Προτείνετε στο παιδί να καθαρίσει το τραπέζι στο τέλος του γεύματος. Αυτό το βήμα ενισχύει την αλληλουχία των βημάτων και την υπευθυνότητα του παιδιού.
- Προτείνετε στο παιδί με ένα χαρτί ή πανί να καθαρίσει το τραπέζι από τα ψίχουλα ή και τους λεκέδες που έχουν προκύψει.
Γ. Στην προσπάθεια να προωθήσετε υγιεινές διατροφικές συνήθειες
Δοκιμάστε κάποια από τα παρακάτω:
- Κατά τη διάρκεια των γευμάτων θα είναι καλό να μην έχετε ενεργοποιημένη την τηλεόραση ή άλλα ηλεκτρονικά μέσα προκειμένου να εκμεταλλευτείτε τον χρόνο σας για φαγητό και συζήτηση. Οι διασπαστικοί παράγοντες κατά τη διάρκεια του γεύματος ενισχύουν τη πιθανότητα κατανάλωσης μεγαλύτερης ποσότητας φαγητού καθώς και στερούν την ευκαιρία για κοινωνικοποίηση.
- Δώστε στα παιδιά συγκεκριμένη θέση στο τραπέζι. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε διαφορετικό χρώμα μαξιλάρια στις καρέκλες τους, αγαπημένα τους αυτοκόλλητα ή όποιο άλλο διακριτικό διαλέξουν εκείνα.
- Ενισχύστε το παιδί να δοκιμάζει έστω μία μπουκιά από ένα νέο φαγητό. Να θυμάστε πως αυτό ίσως χρειαστεί να το προσπαθήσετε αρκετές φορές προκειμένου να προσθέσει το νέο φαγητό στη λίστα αυτών που του αρέσουν.Η προσμονή τους να δοκιμάσουν κάτι καινούριο θα βοηθήσει τα παιδιά να μάθουν να δοκιμάζουν καθώς και να δημιουργούν μία ισορροπημένη διατροφή.
Δ. Στην προσπάθεια να αναπτύξετε τις συνεργατικές δεξιότητες και την κοινωνικοποίηση του παιδιού
Δοκιμάστε κάποια από τα παρακάτω:
Κατά τη διαδικασία του γεύματος σας δίνεται η ευκαιρία να αναπτύξετε / βελτιώσετε τις επικοινωνιακές και κοινωνικές δεξιότητες καθώς και δεξιότητες λεπτής κινητικότητας του παιδιού.
- Περάστε τα πιάτα ο ένας στον άλλο προκειμένου να σερβιριστείτε όλοι.
- Ρωτήστε τον καθένα τι θα ήθελε στο πιάτο του.
- Κρατήστε ένα χαρακτήρα/ ρόλο προκειμένου να σας ακολουθούν τα παιδιά ως παράδειγμα για το πως λειτουργούμε κατά τη διάρκεια ενός γεύματος.
- Δώστε στον καθένα χρόνο να πει τα νέα τις ημέρας ή ακόμη και να πει μία προσευχή ή πρόποση στο τραπέζι. Αυτή η διαδικασία προωθεί την ενίσχυση της δεξιότητας « περιμένω τη σειρά μου».
Ε. Στην προσπάθεια να ενισχύσετε την θετική / επιθυμητή συμπεριφορά
Δοκιμάστε κάποια από τα παρακάτω:
- Αν ένα παιδί αρνείται να συμμετέχει στο γεύμα με κοινωνικά αποδεκτή συμπεριφορά μπορείτε να απομακρυνθείτε μαζί του από το γεύμα (time in) για να επανασυγκροτηθεί και να επιστρέψετε στο τραπέζι μόλις νιώθει πως είναι έτοιμο να συμμετέχει λειτουργικά όπως οι υπόλοιποι.
- Μη ξεχνάτε να έχετε μία πρότυπη συμπεριφορά ως μοντέλο για το παιδί.
- Μη ξεχνάτε να ενισχύετε την θετική συμπεριφορά των παιδιών.
