Μετάφραση, επιμέλεια στα ελληνικά : Οικονόμου Μαρία – Ηλέκτρα, Εργοθεραπεύτρια SI. Κέντρο Προσέγγιση
Βασισμένο στο : «Establishing Toileting routines for Children» τουAmerican Occupational Therapy Association.
Η εκπαίδευση τουαλέτας είναι μία βασική δεξιότητα που έχει εκτός της αυτοφροντίδας και κοινωνικής φύσης προεκτάσεις. Με στόχο το παιδί να κατακτήσει αυτό το σημαντικό έργο, είναι σημαντικό να καθιερώσετε μία ρουτίνα για την εκπαίδευση και τη χρήση τουαλέτας. Αυτό θα σας βοηθήσει/ βεβαιώσει πως στην πορεία το παιδί θα γενικεύσει τη χρήση της δεξιότητας που κατέκτησε και στο σχολείο και σε άλλες κοινωνικές εξόδους.
Η εκπαίδευση τουαλέτας είναι ένα από τα πολλά καθημερινά έργα που παρεμβαίνει η Εργοθεραπεία. Ας δούμε κάποιες συμβουλές ως μέρος της εκπαίδευσης των γονέων σχετικά με την προώθηση υγιεινών καθημερινών ρουτινών, συμπεριλαμβανομένης της εκπαίδευσης τουαλέτας.
Α. Στην προσπάθεια να εντοπίσετε τα σημάδια που δείχνουν πως το παιδί είναι έτοιμο να συμμετέχει σε μία ρουτίνα τουαλέτας
Δοκιμάστε κάποια από τις παρακάτω οδηγίες:
- Ενδιαφέρον για το μπάνιο ή για την διαδικασία στην τουαλέτα, συμπεριλαμβανομένης της επιθυμίας να επισκεφθούν το δωμάτιο του μπάνιου, να παίζουν προσποιούμενοι πως πάνε τουαλέτα, να αγγίζουν το χαρτί τουαλέτας ή να να έχουν ενδιαφέρον για το πως ακούγεται το καζανάκι και πως μετά από αυτό καθαρίζει η λεκάνη.
- Δείχνουν ενδιαφέρον και θέλουννα παρακολουθούν άλλους ενώ χρησιμοποιούν την τουαλέτα.
- Αναφέρουν στον ενήλικα που είναι μαζί τους, ότι η πάνα τους είναι λερωμένη ή ζητούν να φορούν εσώρουχα.
- Όταν ξεκινήσουν να κρατούν καθαρή την πάνα τους για ώρα και να ενοχλούνται όταν αυτή γεμίσει.
Είναι σημαντικό οι γονείς να ξεκινούν την εκπαίδευση της τουαλέτας όταν είναι έτοιμοι και εκείνοι αλλά κυρίως το παιδί, συνήθως αυτό συμβαίνει μεταξύ 18 μηνών και 3 ετών. Η εκπαίδευση τουαλέτας είναι μια οικογενειακή δέσμευση, πρέπει όλα τα μέλη να συνεργαστούν ώστε να έρθει επιτυχία.
Β.Στην προσπάθεια να φτιάξετε μία ρουτίνα για την εκπαίδευση τουαλέτας
Δοκιμάστε κάποια από τις παρακάτω οδηγίες:
Σημαντικό για την εκπαίδευση τουαλέτας είναι τα παιδιά να μάθουν το σώμα τους και τα σημάδια που τους δίνει αυτό όταν πρόκειται να πάνε τουαλέτα. Θα πρέπει να ενθαρρύνετε μία ρουτίνα τουαλέτας, κρατώντας κατά νου να μη ξεχνάτε τις συνηθισμένες επισκέψεις στην τουαλέτα:
- Όταν ξυπνάμε το πρωί
- Πριν και μετά τον μεσημεριανό ύπνο
- Πριν και μετά από μία δραστηριότητα ( ένα παιχνίδι)
- Πριν από ένα γεύμα
- Πριν από το νυχτερινό ύπνο
- Πριν φύγουν από το σπίτι για να πάνε κάπου
Η συνεχής επίσκεψη στην τουαλέτα βοηθά το παιδί να αναγνωρίσει πως υπάρχει μία ρουτίνα για όλη την οικογένεια. Αν ένα παιδί δείχνει σημάδια ότι πρέπει να πάει στη τουαλέτα ( αλλάζει στάση σώματος, κρύβεται, τραβάει τα ρούχα του κτλ) τότε μπορείτε να το ρωτήσετε αν είναι η ώρα να επισκεφτείτε το μπάνιο. Ωστόσο είναι πολύ σημαντικό να μάθετε τα παιδιά να αναγνωρίζουν τα σημάδια ώστε να κάνουν τη σωστή σύνδεση και να πάνε μόνα τους.
Γ. Στην προσπάθεια να προωθήσετε την ανεξαρτησία του παιδιού στις δεξιότητες χρήσης της τουαλέτας
Δοκιμάστε κάποια από τις παρακάτω οδηγίες:
- εξασφαλίστε πως τα παιδιά φορούν ρούχα που τους είναι εύκολο να βγάλουν. Αυτό σημαίνει πως θα επιλέγετε πιο φαρδιά ρούχα και ρούχα χωρίς δύσκολα κουμπώματα ή ζώνες.
Σε περίπτωση που ένα παιδί φορά ένα ρούχο που το δυσκολεύει στην απόδυση τότε θα ήταν καλό οι γονείς να βοηθούν το παιδί.
Δ. Στην προσπάθεια να δημιουργήσετε ένα άνετο και διασκεδαστικό περιβάλλον
Δοκιμάστε κάποια από τις παρακάτω οδηγίες:
Το μπάνιο μπορεί να είναι ένα «τρομακτικό» μέρος για τα παιδιά με πολλούς θορύβους, αισθητηριακά ερεθίσματα και μυρωδιές. Μερικές στρατηγικές που θα σας βοηθήσουν να φτιάξετε μία επιτυχή ρουτίνα για την εκπαίδευση τουαλέτας περιέχοντας ένα ευχάριστο περιβάλλον είναι :
- Τοποθετήστε τα αντικείμενα που χρειάζονται για τη χρήση της τουαλέτας, όπως το χαρτί υγείας, σε προσιτό σημείο για το παιδί ή τοποθετήστε ένα ανθεκτικό σκαμνάκι κοντά στη λεκάνη προκειμένου να το βοηθήσει να φτάσει την τουαλέτα.
- Αφήστε το παιδί να κάνει μία δραστηριότητα καθώς κάθεται στην τουαλέτα, όπως να διαβάσει το αγαπημένο του παραμύθι.
- Συζητήστε στο παιδί για την τουαλέτα και ποια είναι η χρήση του κάθε αντικειμένου και μηχανήματος στην τουαλέτα προκειμένου να μειώσετε τον φόβο του.
- Τοποθετήστε σαπούνια και πετσέτες με έντονα χρώματα ή και εικόνες από αγαπημένους ήρωες των παιδιών, προκειμένου να κάνετε το πλύσιμο των χεριών μία ευχάριστη δραστηριότητα.
- Αποφύγετε τις μυρωδιές της τουαλέτας χρησιμοποιώντας αποσμητικά χώρων.
- Προσαρμόστε το κάθισμα της λεκάνης χρησιμοποιώντας αντικείμενα ειδικά για αυτό το σκοπό όπως είναι το παιδικό κάθισμα λεκάνης.
Ε. Στην προσπάθεια να προσφέρετε βήματα τα οποία θα βοηθήσουν για να μάθει τη νέα ρουτίνα
Δοκιμάστε κάποια από τις παρακάτω οδηγίες:
Η εκπαίδευση τουαλέτας ίσως σας πάρει πολύ χρόνο, και είναι πολύ σημαντικό να μην πιέσουμε το παιδί. Τα παιδιά πιθανά να επωφεληθούν από:
- Το τρεχούμενο νερό της βρύσης, που πιθανά θα ενισχύσει την έναρξη της ούρησης.
- Χαζεύοντας ένα βιβλίο όσο κάθονται στην τουαλέτα.
- Αν ένα παιδί δε μπορεί να θυμηθεί όλα τα βήματα που απαιτούνται για την χρήση της τουαλέτας, ένα οπτικό βοήθημα με χρήση εικόνων στο μπάνιο ίσως να είναι βοηθητικό.
Να θυμάστε πως τα παιδιά χρειάζονται εξάσκηση, και η χρήση της τουαλέτας έχει πολλά βήματα. Το κάθε μπάνιο επίσης είναι διαφορετικό, οπότε πιθανά σε χρήση νέου μπάνιου το παιδί να χρειαστεί βοήθεια.
ΣΤ. Στην προσπάθεια να βοηθήσετε το παιδί να μάθει σωστά τους κανόνες υγιεινής
Δοκιμάστε κάποια από τις παρακάτω οδηγίες:
- Κάποια παιδιά ίσως χρειάζονται βοήθεια να καθαριστούν έπειτα από τη χρήση τουαλέτας.
- Ίσως χρειαστούν εκπαίδευση για το πόσο χαρτί τουαλέτας να χρησιμοποιούν κάθε φορά, ή οπτικά σημάδια για να είναι βέβαια πως έχουν καθαριστεί σωστά.
- Το πλύσιμο των χεριών είναι πολύ σημαντικό βήμα, τα παιδιά θα πρέπει να έχουν εύκολη πρόσβαση στο νιπτήρα και τη βρύση. Το σαπούνι και οι πετσέτες πρέπει να βρίσκονται σε προσιτό σημείο.
- Προκειμένου να προστατευθούν τα παιδιά από εγκαύματα, θα μπορούσατε να κολλήσετε μεγάλα και ξεκάθαρα σημάδια, όπως αυτοκόλλητα, που θα ενισχύσουν οπτικά.
Ζ. Στην προσπάθεια να ενθαρρύνετε την θετική /επιθυμητή συμπεριφορά
Δοκιμάστε κάποια από τις παρακάτω οδηγίες:
Τα ατυχήματα αποτελούν μέρος της εκπαίδευσης τουαλέτας και είναι αναμενόμενα. Τα παιδιά αν είναι απορροφημένα από άλλη δραστηριότητα μπορεί και να ξεχαστούν και να κάνουν ατύχημα.
- Δεν πρέπει ποτέ να τιμωρούνται για ένα ατύχημα. Αντιθέτως θα πρέπει να επιβραβεύετε τα παιδιά για κάθε επιτυχημένη προσπάθεια και να καθαρίζετε ήρεμα όταν έχει συμβεί ατύχημα.
- Θα τα βοηθήσει να μην έχουν ατυχήματα στο μέλλον αν τα εμπεριέχετε στη διαδικασία καθαρίσματος του χώρου λόγω του ατυχήματος.
- Αν είναι απαραίτητο, να έχετε πάντα μαζί σας μία αλλαξιά προκειμένου να μην ανησυχήσει το παιδί επειδή είχε ατύχημα.
- Χρησιμοποιείστε πλαστικά καλύμματα στο κρεβάτι του, και μειώστε τα υγρά πριν την ώρα του ύπνου.
- Ανταμείψτε τα παιδία για την συμμετοχή τους στην εκπαίδευση και την υπευθυνότητα τους, λέγοντας « Είσαι μεγάλο αγόρι / κορίτσι και φοράς τώρα ωραία εσώρουχα» και επιβραβεύστε κάθε φορά που ξυπνούν με στεγνό κρεβάτι καθώς και ρούχα.
