Μετάφραση – Επιμέλεια: Πιτσικάλη Ντόρα, Λογοθεραπεύτρια MSc, Κέντρο Προσέγγιση
Ένα άτομο μπορεί να χρησιμοποιεί κατάλληλες λέξεις μέσα σε μεγάλες, σύνθετες προτάσεις με τη σωστή γραμματική, αλλά ακόμα και τότε να εξακολουθεί να έχει πρόβλημα επικοινωνίας – εάν αυτό το άτομο δεν έχει κυριαρχήσει τους κανόνες για την κοινωνική γλώσσα γνωστή ως πραγματολογία.
Πραγματολογία περιλαμβάνει τρεις μεγάλες ικανότητες επικοινωνίας:
Χρήση της γλώσσας για διαφορετικούς σκοπούς, όπως
• Χαιρετισμός (π.χ., Γεια σου).
• Ενημέρωση (π.χ., Πάω να πάρω ένα μπισκότο).
• Απαίτηση (π.χ., Δώσε μου ένα μπισκότο).
• Υπόσχεση (π.χ., Πρόκειται να πάρω ένα μπισκότο).
• Ζήτηση (π.χ., Θα ήθελα ένα μπισκότο, παρακαλώ).
Αλλαγή της ομιλίας σύμφωνα με τις ανάγκες ενός ακροατή ή μιας κατάστασης, όπως
• Το να μιλάμε διαφορετικά σε ένα μωρό και σε έναν ενήλικα.
• Να δίνουμε βασικές πληροφορίες σε έναν μη οικείο ακροατή.
• Να μιλάμε με διαφορετικό τρόπο σε μια τάξη από ό, τι σε μια παιδική χαρά.
Διατήρηση κανόνων συνομιλίας και αφήγησης, όπως
• Αλλαγή σειράς στη συνομιλία.
• Εισαγωγή θεμάτων σε μια συνομιλία.
• Διατήρηση του θέματος.
• Αναδιατύπωση σε περίπτωση παρεξήγησης.
• Χρήση λεκτικών και μη λεκτικών νοημάτων.
• Πόσο κοντά να σταθούμε σε κάποιον όταν μιλάμε.
• Πώς να χρησιμοποιούμε τις εκφράσεις του προσώπου και τη βλεμματική επαφή.
Οι κανόνες αυτοί μπορεί να διαφέρουν από πολιτισμό σε πολιτισμό και εντός των πολιτισμών. Είναι σημαντικό όμως να είμαστε σε θέση να κατανοήσουμε τους κανόνες του συνομιλητή μας.
Ένα άτομο με πραγματολογικές δυσκολίες μπορεί να:
Λέει ακατάλληλα ή άσχετα πράγματα κατά τη διάρκεια συνομιλιών.
Αφηγείται ιστορίες με ανεξέλεγκτο τρόπο.
Έχει μικρή ποικιλία στην χρήση της γλώσσας.
Δεν είναι ασυνήθιστο για τα παιδιά να έχουν πραγματολογικές δυσκολίες μόνο σε λίγες περιπτώσεις. Ωστόσο, αν τα προβλήματα στην κοινωνική χρήση της γλώσσας συμβαίνουν συχνά και φαίνονται ακατάλληλα λαμβάνοντας υπόψη την ηλικία του παιδιού, μια πραγματολογική διαταραχή μπορεί να υπάρχει. Πραγματολογικές διαταραχές συχνά συνυπάρχουν με άλλα γλωσσικά προβλήματα, όπως η ανάπτυξη του λεξιλογίου ή της γραμματικής. Οι πραγματολογικές διαταραχές μπορεί να μειώσουν την κοινωνική αποδοχή καθώς άτομα μπορεί να αποφεύγουν τις συνομιλίες με κάποιον που έχει πραγματολογική διαταραχή.
Κείμενο Διαθέσιμο: http://www.asha.org/public/speech/development/Pragmatics/
