Αφιερωμένες στην ισορροπία της συμπεριφοράς του παιδιού μας αυτές οι σκέψεις. Αφιερωμένες στις απαιτήσεις μας από το παιδί μας. Αφιερωμένες σε αυτό που του ζητάμε. Αφιερωμένες στο μήνυμα που του περνάμε, στο πόσο ευκρινές είναι αυτό, πόσο σταθερό, πόσο ευδιάκριτο, πόσο κατανοητό από το παιδί μας. Αφιερωμένες στις τόσο άδικες σκέψεις που πολλές φορές κάνουμε για το παιδί μας και στην ευκολία με την οποία το χαρακτηρίζουμε ανυπάκουο!
Για να χαρακτηρίσουμε έναν άνθρωπο ανυπάκουο, σημαίνει ότι ο άνθρωπος αυτός έχει κατανοήσει απόλυτα αυτό που του ζητάει κάποιος άλλος και ΕΠΙΛΕΓΕΙ να μην το ακολουθήσει.
Αλήθεια, έχουμε σκεφτεί πόσο ευδιάκριτα είναι αυτά που ζητάμε από το παιδί μας; Έχουμε σκεφτεί πόσες φορές το μήνυμά μας απλά μπορεί να του προκαλεί σύγχυση και αποπροσανατολισμό αντί για απόλυτη κατανόηση; Έχουμε σκεφτεί πόσες φορές σκεφτόμαστε αυτονόητα (ότι το παιδί μας κατανοεί ότι κατανοούμε και εμείς) και πόσο λάθος είναι αυτό;
Θα ήθελα να σταθούμε λίγο στην ευκρίνεια των μηνυμάτων που περνάμε στο παιδί μας όταν του ζητούμε κάτι! Το παιδί δεν έχει τη δική μας πραγματολογική προσέγγιση των πραγμάτων. Ιδίως εάν η σκέψη του είναι και λίγο διάχυτη, τότε η πιθανότητα να έλθει αντί της κατανόησης σε σύγχυση είναι ακόμα μεγαλύτερη και οι πληροφορίες που του δίνουμε πρέπει να είναι ακόμα πιο σαφείς!
Ένα μήνυμα, για να γίνει κατανοητό θα πρέπει να περιέχει όλες τις απαραίτητες πληροφορίες. Θα πρέπει να απαντάνε ξεκάθαρα σε κάποιες πάρα πολύ απλές και αυτονόητες για πολλούς από εμάς αλλά όχι και για το παιδί ερωτήσεις:
ΤΙ;
ΓΙΑΤΙ;
ΠΩΣ;
ΠΟΥ;
ΠΟΤΕ;
ΠΟΙΟΣ;
Είμαστε σίγουροι ότι περνάμε στο παιδί ξεκάθαρα αυτά τα μηνύματα όταν ζητάμε κάτι; Ότι έχουμε μελετήσει όλες τις παραμέτρους σε αυτές τις ερωτήσεις; Ότι έχουμε εξηγήσει όλες αυτές τις ερωτήσεις όταν του ζητάμε κάτι;
Ας δούμε κάποια απλά παραδείγματα και συχνές προστριβές των γονέων με τα παιδιά τους πάνω σε αυτά:
Εντολή προς το παιδί που πηγαίνει στην Α΄ Δημοτικού: «Πήγαινε να διαβάσεις»!
Είμαστε σίγουροι για την ευκρίνεια του αιτήματός μας; Ας δούμε εάν απάντησε στις ξεκάθαρες –κρυμμένες όμως- ερωτήσεις του παιδιού μας:
-ΤΙ; «Πήγαινε να διαβάσεις». Μόνο; Και να γράψει; Και να κάνει την αντιγραφή του; Για πόση ώρα; Πότε θα καταλάβει ότι τελείωσε;
-ΓΙΑΤΙ; Για να κάνει το δικό μας το χατίρι; Για να είναι διαβασμένο αύριο; Και τι θα γίνει εάν δεν είναι διαβασμένο αύριο; Και τι θα γίνει εάν δεν «διαβάσει»; Γιατί τώρα και όχι σε μισή ώρα;
-ΠΩΣ; Από ποιο μάθημα θα ξεκινήσει; Πώς θα αρχίσει, ποια μαθήματα θα αφήσει στη μέση; Με ποια θα τελειώσει; Να αρχίσει από τα εύκολα; Από τα δύσκολα; Του έχουμε δείξει πώς «διαβάζει» ένας άνθρωπος;
-ΠΟΥ; Στο δωμάτιο του; Στο σαλόνι; Στην κουζίνα;
-ΠΟΤΕ; Τώρα; Σε 5 λεπτά; Όταν του το ξαναθυμίσω;
-ΠΟΙΟΣ; Θα «διαβάσει» μόνο του; Θα είμαι και εγώ μαζί του; Θα διαβάσει την ίδια ώρα και η αδελφή του;
Εντολή προς το 4 χρονο παιδί: «Κάνε ησυχία»!
Είμαστε σίγουροι για την ευκρίνεια του αιτήματός μας; Ας δούμε εάν απάντησε στις ξεκάθαρες –κρυμμένες όμως- ερωτήσεις του παιδιού μας:
-ΤΙ; «Κάνε ησυχία»! Για πόση ώρα; Τι σημαίνει ησυχία; Εάν μιλάει, σημαίνει ότι σπάει την ησυχία; Εάν βάλει την τηλεόραση; Εάν παίξει με το παιχνίδι του; Ησυχία κάνω όταν είμαι στο δωμάτιό μου, όταν δεν μιλάω, όταν δεν γελάω, όταν τι;
-ΓΙΑΤΙ; Για να κάνει το δικό μας το χατίρι; Γιατί είμαστε κουρασμένοι; Γιατί είναι ώρα κοινής ησυχίας; Και τι θα γίνει εάν δεν κάνει ησυχία; Ποιον θα βλάψει με αυτό;
-ΠΩΣ; Πώς κάνει ένας άνθρωπος ησυχία; Μπορώ να περνάω καλά κάνοντας ησυχία; Τι κάνει ένας άνθρωπος όταν κάνει ησυχία; Του έχουμε δείξει πώς κάνουμε εμείς ησυχία;
-ΠΟΥ; Που πρέπει να βρίσκεται ένας άνθρωπος για να κάνει ησυχία;
-ΠΟΤΕ; Πότε πρέπει να κάνει ησυχία; Όταν είμαστε κουρασμένοι; Όταν είναι πρωί, μεσημέρι, βράδυ;
-ΠΟΙΟΣ; Ποιος να κάνει ησυχία; Το παιδί μόνο; Και το αδελφάκι του; Και η μαμά; Και ο μπαμπάς;
Εντολή προς το 5 χρονο παιδί: «πήγαινε για ύπνο»!
Είμαστε σίγουροι για την ευκρίνεια του αιτήματός μας; Ας δούμε εάν απάντησε στις ξεκάθαρες –κρυμμένες όμως- ερωτήσεις του παιδιού μας:
-ΤΙ; «Πήγαινε για ύπνο»! Τι θα πει πάω για ύπνο; Εάν δεν νυστάζω μπορώ να κοιμηθώ; Τι είναι ο ύπνος; Κάνει καλό;
-ΓΙΑΤΙ; Γιατί θα πρέπει να κοιμάμαι; Γιατί θα πρέπει να πάω τώρα για ύπνο αφού δεν νυστάζω; Γιατί θα πρέπει να κοιμάμαι πολύ; Γιατί να πάω εγώ για ύπνο και όχι και εσύ;
-ΠΩΣ; Πώς παίρνει ο ύπνος έναν άνθρωπο; Πώς θα κοιμηθώ; Με το φως ανοιχτό; Κλειστό; Ο μπαμπάς πώς ακριβώς πηγαίνει για ύπνο; Η μαμά;
-ΠΟΥ; Πού θα πάω για ύπνο;
-ΠΟΤΕ; Πότε θα πάω για ύπνο; Τώρα; Σε 10 λεπτά; Όταν μου το ξαναπείς; Μόλις πλύνω τα δόντια μου; Μόλις βάλω τις πυτζάμες μου;
-ΠΟΙΟΣ; Θα πάω μόνο μου; Θα πάει και η αδελφή μου; Θα έρθεις να με σκεπάσεις; Θα μου διαβάσεις παραμύθι μέχρι να κοιμηθώ;
Ως εδώ θα ήθελα να σταματήσουν οι σκέψεις αυτού του μήνα. Στο ερώτημα δηλαδή:
«Ζήτησα κάτι που το παιδί μου το κατάλαβε;». «Ζήτησα κάτι που το παιδί μου ξέρει ακριβώς τι είναι;»
Είναι το παιδί μου ανυπάκουο; ΕΠΕΛΕΞΕ δηλαδή να μην ακολουθήσει αυτό που ζήτησα; Ήταν δηλαδή ακριβές αυτό που ζήτησα (ΤΙ), ο λόγος που το ζήτησα (ΓΙΑΤΙ), ο τρόπος που αυτό μπορεί να γίνει (ΠΩΣ), ο τόπος που αυτό θα γίνει (ΠΟΥ), ο χρόνος που αυτό θα γίνει (ΠΟΤΕ), το άτομο που θα το κάνει αυτό (ΠΟΙΟΣ);
Στράτος
