Το μεγάλο ταξίδι του ορισμού «A.M.E.A.». Από τα «A.M.E.A.», στις «A.M.E.A.»
Α.Μ.Ε.Α. λοιπόν: «Άτομα Με Ειδικές Ανάγκες». Άνθρωποι που για κάποιους λόγους χρειάζονται μία ειδική διευκόλυνση για να μπορέσουν να ζήσουν αξιοπρεπώς. Άτομα που χωρίς την επιλογή τους αδυνατούν να ανταποκριθούν στις (μα έλεος πια, είναι πάρα πολλές!) απαιτήσεις που άλλοι έθεσαν -αλλά και η αντικειμενικότητα σε πολλές από αυτές όρισε-. Άτομα που πολλά από αυτά έχουν τόσες μα τόσες δυνατότητες και εμείς τόσο μα τόσο αρνούμαστε (με έναν ρατσιστικό θα έλεγα τρόπο) πολύ συχνά να τις δούμε! Πρόσφατα διάβασα μία ανακοίνωση ενός φορέα Α.Μ.Ε.Α. που με λίγα λόγια ανέφερε ότι μόνον όταν τα Άτομα Με Ειδικές Ανάγκες φτιάξουν χώρους φροντίδας και πρωτοβάθμιας περίθαλψης θα επιτευχθεί τελικά η παροχή σωστών και υψηλού επιπέδου παροχής υπηρεσιών ειδικής αγωγής στη χώρα μας.
Πώς αισθάνθηκα; Να πω ότι δεν θίχτηκα; Να πω ότι μου άρεσε; Να πω ότι συμφώνησα; Απλά αποφάσισα για άλλη μία φορά να κάνω την αυτοκριτική μου πριν κάνω την κριτική.
Α.Μ.Ε.Α. λοιπόν. Μία άλλη όψη: «Άλλη Μεταχείριση Εντελώς Ανάρμοστη». Πού το είδα; Σε κάποιους από τους καθημερινούς ανθρώπους στις υπέροχες μοναχικές βόλτες μου στην Πλάκα. Σε κάποια από τα Σχολεία που επισκέφτηκα! Σε κάποιους από τους θεραπευτικούς χώρους που γνώρισα. Σε κάποια ανέκδοτα που υποτίθεται «βγάζουν γέλιο». Σε κάποιους κινηματογράφους που πήγα. Σε κάποια super-market που πήγα. Σε κάποια καράβια που μπήκα. Σε κάποια τηλεοπτικά προγράμματα που είδα. Σε κάποιες συζητήσεις που αρνήθηκα να συμμετάσχω. Κάποια, κάποιοι, κάποτε! Ίσως και τώρα! Γιατί να κρυφτούμε; Και τώρα!
Σκέφτηκα μετά από αυτό ξανά τη δήλωση. Άρχισα να βρίσκω κάποια δίκια. Κάποια! Είπα να αφήσω στην άκρη (και πραγματικά την αφήνω) την σκέψη ότι υπάρχει μίσος για το μίσος και μισαλλοδοξία για την προσπάθεια. Έψαξα κάτω από το χαλί! Και βρήκα ότι κάθε άνθρωπος, όταν έχει ένα παράπονο, απλά πρέπει να το λέει. Άρα έπρεπε να διαβάσω τα παράπονα. Και τα διάβασα! Έπρεπε να διαβάσω την απόγνωση. Και την διάβασα. Έπρεπε να διαβάσω το θυμό. Και τον διάβασα. Άραγε συμβαίνει και σε εμάς, τους χώρους που παρέχουμε υπηρεσίες ειδικής αγωγής, αυτό που παραπονιούνται; Γιατί κρίνουν ότι όλοι εμείς οι χώροι δεν παρέχουμε αυτό που επιθυμούν και απλά θα ήθελαν να μην υπάρχουμε; Αν συμβαίνει αυτό είναι άδικο μεν αλλά και δίκιο για την σκέψη των Ατόμων Με Ειδικές Ανάγκες συνάμα αφού την εκφράζουν.
Φοβήθηκα γιατί κατηγορήθηκα. Φοβήθηκα γιατί είχα την αίσθηση ότι στα 25 χρόνια της εμπειρίας μου είχα την αποδοχή. Τι κι αν έχω μία αναγνωρισιμότητα στον θεραπευτικό χώρο; Τα Άτομα Με Ειδικές Ανάγκες δεν κρίνουν τη δουλειά μου ως «υψηλού επιπέδου». Φοβήθηκα μη και έχουν δίκιο. Φοβήθηκα μην και δεν σεβάστηκα! Και νομίζω ότι εδώ είναι η ουσία όλων! Στον σεβασμό! Στον σεβασμό στην πάθηση (νομίζω ότι κανείς-και εγώ επίσης- δεν θα θέλαμε να είμαστε Άτομα Με Ειδικές Ανάγκες, αν και μπορεί να μας συμβεί ακριβώς την επόμενη στιγμή!). Αλλά αν το έφερνε η τύχη και γινόμασταν, ή αν γίνονταν τα παιδιά μας Άτομα Με Ειδικές Ανάγκες, θα ήθελα να ξέρω ότι οι παρεχόμενες υπηρεσίες θα ήταν αυτές που έπρεπε για να μπορέσουμε -ή να μπορέσουν- να οδηγηθούμε-ουν στην μεγαλύτερη δυνατή αποκατάσταση. Το Α.Μ.Ε.Α. δεν είναι ένα «Μ.Ε.Α.» (Με Ειδικές Ανάγκες) που έτυχε να είναι «Α» (Άτομο). Είναι ένα Α. (Άτομο ελεύθερο και καθημερινό) που έτυχε να είναι Μ.Ε.Α. (Με Ειδικές Ανάγκες).
Ας φτιάξουμε όσοι παρέχουμε υπηρεσίες ειδικής αγωγής τον δικό μας άρρηκτο κώδικα αξιών. Δεν μιλάω για την δεοντολογία! Μιλάω ότι πρέπει να πάμε ακόμα πιο βαθειά! Στις αξίες που είναι σημαντικές για εμάς! Γιατί γίναμε «θεραπευτές»; Ποιο είναι το όραμά μας; Ποια είναι τα όνειρά μας από αυτό που κάνουμε και βάλλεται συχνά τόσο επιθετικά με σαρκασμό (ακούω συχνά την επωδό «πλουτίζει με τον ανθρώπινο πόνο» και σπανιότατα την επωδό «κάτι δίνει στον ανθρώπινο πόνο»)! Γίναμε θεραπευτές από μεράκι να βοηθήσουμε; Από ανάγκη να βοηθήσουμε; Για πλουτισμό; Για να το παίξουμε Θεοί; Για να προσφέρουμε; Για να δώσουμε σε όλους τους ανθρώπους ίσες ευκαιρίες; Από ιδεολογία; Επειδή αυτό έτυχε να σπουδάσουμε; Μπορούμε να κοιτάμε τον «πελάτη» (τόσο ιερή λέξη που παραμορφώθηκε εντελώς) στα μάτια όταν μιλάμε για την ειδική αγωγή; Είμαστε υπερήφανοι για αυτό που κάνουμε; Ντρεπόμαστε; Μήπως είμαστε ρατσιστές; Αυτά που προσφέρουμε θα θέλαμε να μας πρόσφεραν όταν ήμασταν παιδιά ή τώρα αν είχαμε την ανάγκη;
Ας δώσουμε στους εαυτούς μας μία ΞΕΚΑΘΑΡΗ απάντηση σε αυτά τα ερωτήματα πριν πάμε στην επόμενη παράγραφο:
Α.Μ.Ε.Α. λοιπόν. Μία πρόταση: «Ας Μονοιάσουμε Επιτέλους Ανθρώπινα». Τα συμφέροντα των Ατόμων Με Ειδικές Ανάγκες είναι ακριβώς τα ίδια με τα δικά μου ως πάροχος υπηρεσιών που θα τα βοηθήσουν: Η όσο το δυνατόν λειτουργικότερη ένταξη και επανένταξη στην καθημερινότητα. Η ποιότητα ζωής. Η αξιοπρέπεια και ο αμοιβαίος σεβασμός. Αλλά στη ζωή μου έμαθα και κάτι άλλο στις 4 ντουζίνες τώρα που την ταξιδεύω: «Ποτέ δεν σεβάστηκε κανείς τον άλλον αν δεν σεβάστηκε πρώτα τον εαυτό του!».
Πόνεσε πολύ όταν κατέβηκα από το ρόλο του «ειδικού» στο ρόλο του ανθρώπου που έχει Άτομο Με Ειδικές Ανάγκες στο σπίτι του! Όμως με παρηγόρησε κάτι: Διαπιστώνω πως για ότι αγωνίστηκε αυτός ο άνθρωπος που είναι τώρα Μ.Ε.Α., αυτό οφείλω να συνεχίσω να του παράσχω! Τον «αυτό» και «άλληλο» σεβασμό στο ταξίδι της ζωής του!
Ας κρατήσει λοιπόν λίγο ακόμα η κρίση αξιών! Έχουν φοβάμαι δίκιο τα Α.Μ.Ε.Α. (Άτομα Με Ειδικές Ανάγκες) για κάποιες περιπτώσεις. Αν δεν πιστεύουν ότι προσφέρουμε, είναι δική μας δουλειά να αποδείξουμε ότι προσφέρουμε. Μόνο έτσι θα πέσουνε οι πανοπλίες που όλους μας στένευαν τόσο καιρό και δεν το καταλαβαίναμε και θα έρθει επιτέλους το Α.Μ.Ε.Α. «Ας Μονοιάσουμε Επιτέλους Ανθρώπινα». Μία πρόταση: Ήρθε η ώρα να αποδείξουμε όλοι ότι είμαστε άνθρωποι και οι άνθρωποι έχουν ανωτερότητα από το υπόλοιπο ζωικό βασίλειο ή να την αποχαιρετήσουμε αυτή τη σκέψη για πάντα (γιατί εξίσου με πλήγωνε πάντα η δήλωση «γνώρισα τους ανθρώπους και αγάπησα τα ζώα»).
Έχω ένα όνειρο και πείτε με τρελό ή αλαφροϊσκιωτο που λένε στο όμορφο χωριό μου:
Α.Μ.Ε.Α. λοιπόν. Ένα όνειρο: Η δημιουργία ενός νέου φορέα «Αλληλέγγυες Μονάδες Ειδικής Αγωγής». Οι Ειδικοί άνθρωποι, τα Α.Μ.Ε.Α. άνθρωποι, οι γονείς των Α.Μ.Ε.Α. άνθρωποι, οι φροντιστές των Α.Μ.Ε.Α. άνθρωποι. Αλληλέγγυοι! Απλά, τολμώ να το πω! Απλά όμως από την άλλη, φανταστείτε τη δύναμη αυτού του φορέα!
Γιατί -ευτυχώς ή δυστυχώς- έχουμε ένα κοινό: Είμαστε όλοι άνθρωποι με τεράστιες αδυναμίες αλλά και με απίστευτη δύναμη όταν κρατάμε ο ένας το χέρι του άλλου!
Στράτος