Είναι άραγε λογικό να συμβαίνει κάτι τέτοιο;
Ναι είναι πάρα πολύ συχνό σύμπτωμα. Ένα παιδί μπορεί να μάθει με έναν θεραπευτή να ελέγξει την συμπεριφορά του και να μπορέσει να προσαρμοστεί στις απαιτήσεις μίας θεραπευτικής συνεδρίας. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι μπορεί να ΓΕΝΙΚΕΥΣΕΙ αυτή την συμπεριφορά του και σε άλλους χώρους ή και με άλλα παιδιά. Μην ξεχνάμε ότι σε κάποιες παθήσεις των παιδιών (διάχυτες αναπτυξιακές διαταραχές, δυσπραξία, χαμηλό αυτοσυναίσθημα) τα παιδιά μπορούν να κάνουν σχέση με τους ενήλικες ή με παιδιά μεγαλύτερης ή μικρότερης ηλικίας αλλά όχι με συνομηλίκους τους.
Στα τόσα χρόνια εμπειρίας μας έχει συμβεί πολύ συχνά να είμαστε πολύ ικανοποιημένοι από την πορεία των ατομικών προγραμμάτων των παιδιών και όταν δοκιμάσουμε αυτά τα παιδιά με άλλα συνομήλικα τους παιδιά η συμπεριφορά τους να είναι εντελώς αλλαγμένη, να είναι υπερκινητικά ή ανοργάνωτα ή επιθετικά ή μη επικοινωνιακά.
Πολλά παιδιά λοιπόν θα χρειαστούν την υποστήριξη ομαδικού προγράμματος αντί ατομικού. Θα χρειαστεί ως ειδικοί να αφουγκραστούμε τις δυσκολίες των εκπαιδευτικών και των γονέων και να δούμε αυτά τα παιδιά να λειτουργούν σε ομάδα. Άλλωστε όλες οι θεωρίες για την αντιμετώπιση των αναπτυξιολογικών δυσκολιών δίνουν τεράστια σημασία στην ατομική αρχικά και κατόπιν στην ομαδική εκπαίδευση – γενίκευση των παιδιών.
Μέσα στην ομάδα μπορούν τα παιδιά ευκολότερα να μάθουν συνεργατικές δεξιότητες όπως βελτίωση συγκέντρωσης προσοχής στην ομάδα, εκμάθηση των κοινωνικών δομών που διέπουν την ομάδα, θεωρία του νου, ενδυνάμωση της αυτο-έκφρασης, αναγνώριση και ανάπτυξη περιοχών ταλέντων των παιδιών, ενίσχυση των εκφραστικών μέσων, ενίσχυση της επικοινωνίας με συνομηλίκους (λεκτικά και εξωλεκτικά), ανάπτυξη του αυτοέλεγχου μέσα στην ομάδα, αύξηση της εικόνας του εγώ και της αυτοπεποίθησης.
Πρέπει τα ομαδικά προγράμματα να εφαρμόζονται ταυτόχρονα με τα ατομικά;
Εξαρτάται από το παιδί. Συνήθως στο παιδί εφαρμόζονται πρώτα ατομικά προγράμματα για να αυξηθεί η ικανότητα επίδοσης σε διάφορους τομείς και να ενισχυθεί ο μηχανισμός της συνεργατικότητας «εγώ-εσύ» και μετά θα χρειαστεί το πρόγραμμα γενίκευσης «εγώ-εμείς». Υπάρχουν όμως και παιδιά που μπορεί να χρειαστεί εξ’αρχής ταυτόχρονο πρόγραμμα ατομικής και ομαδικής ενίσχυσης.
Τι πρέπει να περιλαμβάνει ένα ομαδικό πρόγραμμα;
Πρέπει να περιλαμβάνει τους δύο βασικούς άξονες που λειτουργεί ένα παιδί κοινωνικά με συνομηλίκους: την αυτό-έκφραση και την δομή (παιχνίδι και εκπαιδευτική απαίτηση): Ελεύθερο παιχνίδι, ομαδικά παιχνίδια, παιχνίδια επικοινωνίας, ζωγραφική, συζήτηση, δραστηριότητες αυτονόμησης, ασκήσεις σε μη δομημένο χώρο (τραπέζι-καρέκλα,προσομοίωση διαλείμματος), ασκήσεις σε δομημένο χώρο (τραπέζι-καρέκλα, προσομοίωση Τάξης, γραφικές – προγραφικές ασκήσεις, προαναγνωστικές – αναγνωστικές ασκήσεις)