Επιμέλεια : Αλεξάνδρου Στράτος. Κέντρο ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ
Η μόνιμη ανησυχία και επωδός των γονέων: Να γίνει το παιδί μου «φυσιολογικό»! Τόσο αόριστο αλλά ταυτόχρονα και τόσο βασικό. Ας τροποποιήσουμε λίγο την ερώτηση: Λειτουργική ανεξαρτησία! Ας δούμε την πορεία της που θα ακολουθήσει αυτή η λειτουργική ανεξαρτησία και την εξέλιξή της από την πρώτη νηπιακή ηλικία μέχρι την μετ-εφηβεία στη ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΣΠΙΤΙΟΥ
Το βρέφος δεν ξέρει να φροντίζει τον χώρο του. Μέχρι την ηλικία των 3 ετών για την ακρίβεια δεν κατανοεί την έννοια του προσωπικού χώρου. Το εξελίσσει όμως από τότε ραγδαία. Ας δούμε την εξέλιξη της φροντίδας του σπιτιού μέχρι να φτάσουμε έως την απόλυτη ανεξαρτησία όπως παρουσιάζεται στο VINELAND ADAPTIVE RESPONSES με πολύ απλό τρόπο:
(Πολλά παιδιά θα καταφέρουν αυτά που αναφέρονται στα ορόσημα πολύ νωρίτερα. Εδώ παρατίθενται οι ανώτερες ηλικίες που αναμένουμε να εμφανιστούν οι αντίστοιχες δεξιότητες)
Από την ηλικία των 3 ετών έως και την εφηβεία, το παιδί εξελίσσει λίγες δεξιότητες φροντίδας του σπιτιού. Ξεκινά να προσέχει τα αντικείμενα που καίνε (πχ φούρνος, σίδερο, τζάκι), βοηθάει σε μικροδουλειές (πχ ξεσκονίζει, μαζεύει ρούχα ή παιχνίδια, ταΐζει ζωάκι κλπ), μαζεύει άθραυστα αντικείμενα από το τραπέζι στην μεριά του, καθαρίζει την περιοχή εργασίας του ή παιχνιδιού μόλις τελειώσει την δραστηριότητά του (πχ δακτυλομπογιά, τουβλάκια, μαρκαδόροι κλπ), αποθηκεύει προσωπικά του αντικείμενα (πχ παιχνίδια, βιβλία κλπ) και προσέχει όταν χρησιμοποιεί αιχμηρά αντικείμενα (μαχαίρια, ψαλίδια κλπ). Μέχρι και την εφηβεία οι δεξιότητες αυτές εξελίσσονται όλο και περισσότερο και αυτοματοποιούνται.
Στην εφηβεία πια η φροντίδα του σπιτιού αποκτά πραγματικά την αίσθηση της ευθύνης. Μαζεύει ακόμα και εύθραυστα αντικείμενα από το τραπέζι στην μεριά του, βοηθάει στην προετοιμασία φαγητού που απαιτεί μίξη (πχ κέικ, γεμιστά κουλούρια, μακαρόνια με τυρί κλπ), χρησιμοποιεί απλά μηχανήματα-σκεύη (πχ τοστιέρα, ανοιχτήρι κλπ), χρησιμοποιεί φούρνο μικροκυμάτων για να ζεστάνει ή να ψήσει φαγητό, ορίζοντας και την θερμοκρασία, βάζει τα καθαρά ρούχα στην θέση τους (ντουλάπα, ράφι, κρεμάστρα κλπ), χρησιμοποιεί κανονικά εργαλεία (πχ σφυρί για να καρφώσει, κατσαβίδι για να επισκευάσει), πλένει επαρκώς πιάτα στο χέρι ή στο πλυντήριο πιάτων, σκουπίζει, σφουγγαρίζει ή βάζει ηλεκτρική σκούπα απόλυτα επαρκώς, καθαρίζει εντελώς το τραπέζι (πχ ξύνει την βρωμιά στο τραπέζι, συμμαζεύει τα πιάτα, πετάει τα σκουπίδια στον σκουπιδοτενεκέ και τα ανακυκλώσιμα στον κάδο ανακύκλωσης), χρησιμοποιεί σωστά τα εργαλεία του σπιτιού (πχ πλυντήριο, καθαριστικά επίπλων κλπ), ετοιμάζει βασικό φαγητό που δεν χρειάζεται μίξη αλλά είναι απαραίτητο να μαγειρευτούν (πχ ρύζι, μακαρόνια, σούπα, λαχανικά), καθαρίζει ένα ή περισσότερα από το δικό του δωμάτια, χρησιμοποιεί κοφτερό μαχαίρι για να προετοιμάσει φαγητό, χρησιμοποιεί τα μάτια της κουζίνας και τον φούρνο για να ζεστάνει, ψήσει ή μαγειρέψει (χρήση κουμπιών και σωστής θερμοκρασίας).
Ως σημαντικά εξελιγμένες δεξιότητες για τον προχωρημένο έφηβο θεωρούνται το να φτιάχνει φαγητό με υλικά που απαιτούν μέτρηση, μίξη και μαγείρεμα, να πλένει τα ρούχα του όταν λερωθούν, να κάνει δουλειές συντήρησης (πχ αλλάζει λάμπες, αλλάζει την σακούλα στην ηλεκτρική σκούπα κλπ) και να προγραμματίζει και φτιάχνει το βασικό γεύμα της ημέρας