Αλεξάνδρου Στράτος, Δ/ντής Προσέγγισης
Βασισμένο στο : “Establishing Bedtime Routines for Children” του American Occupational Therapy Association”
https://www.aota.org/About-Occupational-Therapy/Patients-Clients/ChildrenAndYouth/Bedtime-Routines.aspx
Ο ύπνος είναι ένα ουσιαστικό μέρος του βιομεταβολικού 24ώρου του οργανισμού για τη διασφάλιση της υγείας και τη δημιουργία ετοιμότητας για συμμετοχή στο περιβάλλον. Ο ύπνος είναι μία βασικότατη δεξιότητα που πρέπει να μάθουν τα παιδιά. Ο καλός (σε ώρα και ποιότητα) ύπνος, βοηθά να διασφαλιστεί ότι τα παιδιά μπορούν να μάθουν, να παίξουν και να είναι έτοιμα να συμμετάσχουν σε καθημερινές δραστηριότητες και προωθεί την ομαλή τους ανάπτυξη. Οι γονείς συχνά δυσκολεύονται να οργανώσουν επαρκείς ρουτίνες για το βραδινό ύπνο και να εξασφαλίσουν την ομαλή μετάβαση του παιδιού στον ύπνο σε λογικό χρόνο. Μια ρουτίνα για την κατάκλιση μπορεί να βοηθήσει τόσο τους γονείς όσο και τα παιδιά να κάνουν την καθημερινή δραστηριότητα να κοιμούνται μια ευχάριστη εμπειρία.
Ο ύπνος είναι ένα από τα πολλά καθημερινά έργα που παρεμβαίνει η Εργοθεραπεία. Ας δούμε κάποιες συμβουλές ως μέρος της εκπαίδευσης των γονέων σχετικά με την προώθηση υγιεινών καθημερινών ρουτινών, συμπεριλαμβανομένου του ύπνου:
Α. Στην προσπάθεια να : Δημιουργήστε μια συγκεκριμένη ώρα για ύπνο και μια ρουτίνα για ύπνο.
Δοκιμάστε κάποιες από τις παρακάτω οδηγίες:
-Επιλέξτε μία ώρα για ύπνο που θεωρείτε ότι είναι κατάλληλος για το παιδί σας με βάση την ηλικία και το πρόγραμμά του και να είστε συνεπείς ακόμα και τα Σαββατοκύριακα και τις διακοπές. Εάν έχετε πολλά παιδιά, ίσως να θέλετε να προσδιορίσετε διαφορετικά χρονικά διαστήματα για να βεβαιωθείτε ότι μπορείτε να βοηθήσετε το καθένα ξεχωριστά.
-Δημιουργήστε μια προβλέψιμη, τακτική ακολουθία εκδηλώσεων για να προετοιμαστείτε για ύπνο και χαλάρωση. Ξεκινήστε αυτή τη ρουτίνα μισή ώρα πριν τον ύπνο.
-Εάν το παιδί σας είναι σε θέση να μιλήσει, δώστε του ξεκάθαρες υπενθυμίσεις σχετικά με το πότε έρχεται η ώρα για ύπνο, δηλώνοντας κάτι σαν: «Πρώτα θα φάμε δείπνο, μετά θα παίξουμε, μετά ακολουθεί το μπάνιο και βάζουμε την πιτζάμα μας». «Στη συνέχεια διαβάζουμε μια ιστορία και ξαπλώνουμε στο κρεβάτι του ύπνου.»
-Για να ενισχύσετε τη ρουτίνα του ύπνου, ενθαρρύνετε το παιδί σας να συμμετάσχει στη διαδικασία. Ρωτήστε το για το επόμενο βήμα. Προσφέρετέ του επιλογές βιβλίων, τραγουδιών κ.λπ. και προτείνετε του να βάλει μια αγαπημένη κούκλα ή ένα αυτοκινητάκι ή μία φιγούρα στο κρεβάτι. Χρησιμοποιήστε ένα μεταβατικό αντικείμενο, όπως μια κουβέρτα ή ένα μαλακό παιχνίδι.
Β. Στην προσπάθεια να : Βοηθήστε το παιδί σας να χαλαρώσει για να προετοιμαστεί για ύπνο.
Δοκιμάστε κάποιες από τις παρακάτω οδηγίες:
-Αποφύγετε να ασχολείται το παιδί με μαθησιακές ασκήσεις ή και γυμναστική, ή από την άλλη έκθεση σε οθόνες αμέσως πριν τον ύπνο, αφού αυτά μπορεί να διεγείρουν το παιδί και να μην μπορεί να ηρεμήσει.
-Ως μέρος της ρουτίνας για το βραδινό ύπνο, πρέπει το παιδί σας να μαζέψει τα παιχνίδια τακτοποιώντας τα. Η μείωση της ακαταστασίας μπορεί να βοηθήσει το παιδί να εστιαστεί καλύτερα στην ώρα του ύπνου (το ακατάστατο δωμάτιο υπερδιεγίρει και δεν εηρεμεί ένα παιδί).
-Απενεργοποιήστε την τηλεόραση και παίξτε χαλαρή μουσική κατά τη διάρκεια της ρουτίνας για το βραδινό ύπνο, για να βοηθήσετε το παιδί σας να ηρεμήσει και να σημάνει ότι ο χρόνος για ύπνο φθάνει.
Γ. Στην προσπάθεια να : Βοηθήστε το παιδί σας να αισθάνεται άνετα για να πάει στη ρουτίνα ύπνου.
Δοκιμάστε κάποιες από τις παρακάτω οδηγίες:
-Εάν ένα παιδί εκφράζει φόβο για το σκοτάδι, κάντε τον έλεγχο της ντουλάπας ή κάτω από το κρεβάτι μέρος της ρουτίνας για ύπνο. Ένα νυχτερινό φως μπορεί επίσης να βοηθήσει στη μείωση αυτών των φόβων.
-Μειώστε τα φώτα ενώ είναι έτοιμο να πέσει στο κρεβάτι για να βοηθήσετε το παιδί να προετοιμαστεί για το σκοτάδι και να ενισχύσει την αντίληψη ότι η νύχτα είναι για ύπνο.
-Σκεφτείτε τις αισθητηριακές εμπειρίες: Είναι βολική η πυτζάμα ή οι κουβέρτες (δεν αισθάνεται φαγούρα με αυτά);. Τα υφάσματα «αναπνέουν» (όχι συνθετικά); Είναι το δωμάτιο στην κατάλληλη θερμοκρασία (ούτε πολύ ζεστό, ούτε κρύο); Τα πατζούρια ή οι κουρτίνες αποκλείουν από το πολύ φως; Υπάρχουν έντονες μυρωδιές (που έρχονται πχ από την κουζίνα);
-Υποστηρίξτε το παιδί λέγοντας πράγματα όπως «πιστεύω σε εσένα» ή «ξέρω ότι μπορείς να το κάνεις» ως απάντηση σε ανησυχίες ή φόβους που παρεμβαίνουν στον ύπνο. Η υπέρβαση ενός φόβου σε ένα ασφαλές και υποστηρικτικό περιβάλλον θα βοηθήσει το παιδί να αποκτήσει αυτοπεποίθηση.
Δ. Στην προσπάθεια να : Βεβαιωθείτε ότι το παιδί σας είναι ασφαλές ενώ κοιμάται μόνο του.
Δοκιμάστε κάποιες από τις παρακάτω οδηγίες:
-Για τα μικρά παιδιά, για την εξασφάλιση της επαρκούς αναπνοής και την αποφυγή του κινδύνου πνιγμονής, μην τοποθετείτε αντικείμενα όπως πολλές κουβέρτες ή πολλά λούτρινα πάνω στο κρεβάτι. Η ελαχιστοποίηση των λούτρινων ζώων ή άλλων αντικειμένων στο κρεβάτι οποιουδήποτε παιδιού, το διδάσκει ότι το κρεβάτι προορίζεται για ύπνο και όχι για παιγνίδι.
-Αν ένα παιδί κάνει νυχτερινές επισκέψεις στο μπάνιο, τοποθετήστε φώτα νύχτας στο υπνοδωμάτιο και στο μπάνιο.
-Βεβαιωθείτε ότι δεν υπάρχουν κορδόνια που κρέμονται από τα περσίδες ή άλλα αντικείμενα που θα μπορούσαν να αποτελέσουν κίνδυνο πνιγμού.
-Εάν το παιδί κινδυνεύει να πέσει από το κρεβάτι, σκεφτείτε να τοποθετήσετε ένα μεγάλο μαξιλάρι στο πάτωμα για να αποτρέψετε το να τραυματιστεί το παιδί πέφτοντας.
-Χρησιμοποιήστε μια οθόνη παρακολούθησης ή ένα σύστημα ενδοεπικοινωνίας για να ακούσετε τις ανάγκες του παιδιού σας.
Ε. Στην προσπάθεια να : Βοηθήστε το παιδί σας να κοιμάται μόνο του.
Δοκιμάστε κάποιες από τις παρακάτω οδηγίες:
-Αρχίζοντας σε ηλικία περίπου 2 μηνών, τοποθετήστε ένα παιδί στο κρεβάτι πριν κοιμηθεί, ώστε να μπορεί να μάθει να κοιμάται ανεξάρτητα.
-Ο λευκός θόρυβος μπορεί να προσφέρει άνεση και να βοηθήσει να πνίξει άλλους θορύβους. Μηχανήματα ήχου, ανεμιστήρες ή ακόμα και ενυδρεία μπορούν να χρησιμοποιηθούν για λευκό θόρυβο.
-Βεβαιωθείτε ότι το παιδί σας δεν πίνει αναψυκτικά που περιέχουν καφεΐνη κατά τη διάρκεια της ημέρας. Επίσης το γάλα θεωρείται καλή ουσία για να «βαρύνει» το παιδί για τον ύπνο του.
-Τα μεγαλύτερα παιδιά πρέπει να πάνε στο κρεβάτι την καθορισμένη ώρα, ακόμη και αν δεν αισθάνονται κουρασμένα. Έτσι δεν θα τα παίρνει ο ύπνος σε άλλο δωμάτιο και δεν θα χρειάζεται να τα μεταφέρετε στο κρεβάτι. Ενθαρρύνετε τα να διαβάζουν στο κρεβάτι ή να τους διαβάζετε εσείς για ένα καθορισμένο χρονικό διάστημα για να βοηθηθούν να χαλαρώσουν.
-Όταν το παιδί είναι πιο είναι μεγάλο, μπορεί να μάθει να στρώνει μόνο του το κρεβάτι του.
