Γιάννου Δήμητρα, Εργοθεραπεύτρια SIT, Αλεξάνδρου Στράτος, Εργοθεραπευτής SIT
Πάρα πολύ συχνά, οι γονείς των παιδιών με διαταραχές αισθητηριακής ρύθμισης (υπερ ή υπο ευαισθησίας) αλλά και διάκρισης, παραπονιούνται για τις δυσκολίες τους στο να τα κάνουν μπάνιο. Πολύ συχνά τα παιδιά με στοματική δυσπραξία και δυσκολίες στη σίτιση δυσκολεύονται σημαντικά είτε στην παθητική είτε και στην ενεργητική ρουτίνα μπάνιου τους. Άλλωστε είναι πολλοί οι αισθητηριακοί παράγοντες που εμπλέκονται στη διαδικασία του μπάνιου:
-Θερμοκρασία νερού και δωματίου
-Ισχυρός απτικός ερεθισμός σε όλο το σώμα με επιπρόσθετη αίσθηση της ροής του νερού στο σώμα
-Αίσθηση ισορροπίας
-Τονικοφασικά πρότυπα κίνησης
-Κινητικός σχεδιασμός και προγραμματισμός
Παρατίθενται κάποιες στρατηγικές για την καλύτερη αισθητηριακή επεξεργασία για τη ρουτίνα του μπάνιου.
ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΒΕΛΤΙΩΣΗΣ ΑΙΣΘΗΤΗΡΙΑΚΗΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΓΙΑ ΤΟ ΜΠΑΝΙΟ
-Χρησιμοποιείστε μικρότερη (φορητή) μπανιέρα για το παιδί
-Εάν είναι υπερευαίσθητο στη θερμοκρασία και κρυώνει, χρησιμοποιείστε θερμάστρα μπάνιου και έχετε στο δωμάτιο αλλαγής κατάλληλη θερμοκρασία
-Χρησιμοποιήστε άοσμο σαπούνι ώστε να μειωθούν οι οσφρητικές υπερευαισθησίες
-Εάν το παιδί δεν επιθυμεί τη γαλακτώδη υφή της λοσιόν πλυσίματος, αραιώστε με νερό τη λοσιόν
-Χρησιμοποιήστε βαριά πετσέτα προσώπου και πίεση στις αρθρώσεις του σώματος
-Δώστε του τη δυνατότητα να επιλέξει μπάνιο ή ντους
-Χρησιμοποιήστε πρόσθετα σημεία στήριξης, ώστε να διευκολύνεται η είσοδος και έξοδος από τη μπανιέρα
-Αν το παιδί εμφανίζει φόβο σε δραστηριότητες ισορροπίας, δοκιμάστε το πλύσιμο σε ντουζιέρα από ότι σε μπανιέρα, ή βάλτε κάθισμα στη μπανιέρα που περιλαμβάνουν λιγότερες αλλαγές στάσης σώματος
-Παροτρύνετε το παιδί να επιλέξει το ίδιο τη θερμότητα του νερού πριν να μπει στη μπανιέρα ή ντουζιέρα, ώστε να έχει εξασφαλιστεί η κατάλληλη άνετη θερμοκρασία για το ίδιο
-Στα παιδιά τα οποία αισθάνονται ανασφάλεια στις αλλαγές θέσης της κεφαλής πολύ πιθανά να μην γέρνουν το κεφάλι προς τα πίσω ώστε να λουστούν. Σε αυτές τις περιπτώσει δοκιμάστε να τους κλείσετε τα μάτια με πετσέτα προσώπου χρησιμοποιώντας ελεγχόμενη ροή στο νερό (με κανάτα) ή τοποθετείστε τους γείσα αντηλιακά προστασίας προσώπου
-Ενσωματώστε συναρπαστικές για το ίδιο το παιδί δραστηριότητες καθώς πλένεται, όπως σαπουνόφουσκες , καταρράκτες με νερό, επιπλέοντα παιχνίδια, τραγουδάτε τα αγαπημένα του τραγούδια κτλ
-Περιορίστε το φώς και τους ήχους, αν το παιδί εύκολα κατακλύζεται από οπτικά ή ηχητικά ερεθίσματα
-Καθώς σαπουνίζετε το σώμα του ποδιού σας χρησιμοποιείτε βαθειά πίεση
-Δώστε σημασία στην υφή του σφουγγαριού. Μπορεί να επιλέξετε μεταξύ υφών διαφορετικών όπως τούλι, σφουγγάρι απλό, σφουγγάρι τραχύ, κομματιού πετσέτας, απλά το χέρι σας κλπ
-Αν το παιδί εμφανίζει ευαισθησία στο απτικό του σύστημα, καθώς το σκουπίζετε με πετσέτα εφαρμόστε πίεση με φορά προς τα κάτω
-Χρησιμοποιήστε πίεση όταν σκουπίζετε τα μαλλιά του με την πετσέτα
-Στεγνώστε μπροστά σε καθρέφτη και ονοματίστε τα σημεία του σώματος που σκουπίζεται ώστε να αυξήσετε την ενημερότητα σώματός του
-Χρησιμοποιήστε μικρή χειροπετσέτα για να το σκουπίσετε καθώς είναι πιο εύκολο στο χειρισμό και επιτρέπει περισσότερο τον οπτικό του προσανατολισμό
-Χρησιμοποιείστε μπουρνούζι με κουκούλα εάν αυτό το κάνει να αισθάνεται καλύτερα
-Αν χρειάζεται, κάνετε μπάνιο μαζί. Καθίστε είτε απέναντί του είτε έχετέ το αγκαλιά (ότι αισθάνεστε ότι είναι βολικότερο για το παιδί). Προσοχή: Μετά τα 3 έτη είναι καλό να φοράτε μαγιό.
-Αν χρειάζεται, κάντε ντους μαζί και ζητείστε του πρώτα να σας ξεβγάλει εκείνο και μετά ξεβγάλτε το εσείς. Προσοχή: Μετά τα 3 έτη είναι καλό να φοράτε μαγιό.
ΕΠΙΠΡΟΣΘΕΤΑ ΓΙΑ ΤΟ ΜΠΑΝΙΟ:
Πιθανά να χρειαστεί πρωτόκολλο απτικής απευαισθητοποίησης (Willbarger brushing) πριν το εντάξετε στη ρουτίνα πλυσίματος
Έχετε ένα δομημένο πρόγραμμα που θα φαίνεται καθαρά πότε ή/και μετά από τι θα ακολουθήσει το μπάνιο του παιδιού (βοηθάει η τεχνική μέσω δομημένου προγράμματος TEACCH).
Ενημερώστε το παιδί για το πότε και που πρόκειται να το αγγίξετε με την πετσέτα ή το σφουγγάρι.
Χρησιμοποιήστε γνωστικές στρατηγικές προετοιμασίας , όπως θα πλύνουμε πρώτα το δεξί χέρι και μετά το αριστερό κτλ
Χρησιμοποιήστε οπτικά βοηθήματα ώστε να ενισχυθεί η κατανόηση της διαδικασίας
Παρέχετε τη δυνατότητα εμπλοκής του παιδιού σε δραστηριότητες με νερό στον νιπτήρα ή σε ένα μπολ με νεροπίστολα, σαπουνόφουσκες, χρώματα νερού, σαπούνια κτλ.
Χρησιμοποιήστε μουσική και κίνητρα
Προσοχή: Η ρουτίνα του μπάνιου απαιτεί καλή και «παιχνιδιάρικη» διάθεση από εσάς με σεβασμό στις αισθητηριακές προτιμήσεις του παιδιού σας.
