ΜΑΘΗΤΕΣ Γ΄- ΣΤ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΕΥΣΤΡΑΤΙΟΣ. ΚΕΝΤΡΟ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ
Καθώς ο μαθητής προχωράει στις Τάξεις του Δημοτικού, το γραφοκινητικό στυλ και προφίλ παγιώνεται. Σε αυτές λοιπόν τις ηλικίες συχνά είναι απαραίτητο να προτείνουμε αλλά και να εισαγάγουμε στρατηγικές παράκαμψης για τον δυσγραφικό μαθητή. Τα παραδείγματα μπορούν να περιλαμβάνουν βράχυνση των γραφικών απαιτήσεων, αύξηση του χρόνου που αναμένουμε να ολοκληρωθεί, δόσιμο έμφασης στο περιεχόμενο των γραφομένων και όχι στην ποιότητα, αποφυγή αρνητικών τροφοδοτήσεων μέσω σχολίων, χρήση προφορικών εξετάσεων, παροχή τεστ μη χρονομετρούμενων
-Χωρίστε το γράψιμο σε στάδια και εκπαιδεύστε της μαθητές να κάνουν το ίδιο. Διδάξτε τα στάδια της διαδικασίας γραφής (εγκεφαλική σύλληψη, προσχέδιο, γράψιμο, ευαναγνωσιμότητα). Διαβαθμίστε αυτά τα στάδια σε κάποια δομημένη γραφική απλή εργασία, ώστε τα στάδια να επιβραβεύονται εξ’ίσου σε μία μικρή προσπάθεια τα εξής ζευγάρια: εγκεφαλική σύλληψη και προσχέδιο – γράψιμο και ευαναγνωσιμότητα.
-Χρησιμοποιείστε μία λογική σειρά που ο μαθητής θα χρησιμοποιεί πάντα. Ένας εύκολος τρόπος για να θυμούνται αυτή την σειρά στις Η. Π. Α. είναι η λέξη POWER
Plan your paper (προσανατολίσου στο χαρτί σου)
Organize your thoughts and ideas (οργάνωσε τις σκέψεις και ιδέες σου)Write your draft (γράψε το προσχέδιο)Edit your work (γράψε την δουλειά σου)Revise your work, producing a final draft (ξανακοίταξε την δουλειά σου για να παραχθεί το τελικό σχέδιο που θα παραδώσεις)
-Δώστε στον δυσγραφικό μαθητή περισσότερο χρόνο για το γράψιμο
-Χρησιμοποιείστε μεγάλα τετραγωνάκια στη σελίδα για να ακολουθεί το παιδί κολώνες και γραμμές πιο εύκολα και οργανωμένα
-Ενθαρρύνετε την γραφοκινητική εξάσκηση παρέχοντας δημιουργικές ευκαιρίες χαμηλού άγχους για το γράψιμο, όπως η τήρηση ημερολογίου, κάνοντας λίστες για τις δουλειές του σπιτιού ή για τα ψώνια, κρατώντας σημειώσεις για τα σπορτς (σκορ) κλπ
-Επιτρέψτε στον μαθητή να χρησιμοποιήσει το στυλ γραφής που τον βολεύει περισσότερο και είναι πιο ευανάγνωστο (απλό γράψιμο, καλλιγραφικό, με καμπύλες)
-Μην κρίνετε στις χρονομετρούμενες ασκήσεις την καθαρότητα γραψίματος και ην ορθογραφία (η χρονομέτρηση να αποσκοπεί μόνο στην ταχύτητα μεταφοράς της σκέψης στο χαρτί)
-Δημιουργείστε σχέδια διαβαθμιζόμενα (βήμα προς βήμα) που θα σπάζουν την γραφική απαίτηση σε μικρότερα και απλούστερα κομμάτια. Με αυτό τον τρόπο θα βοηθήσετε τον δυσγραφικό μαθητή να ολοκληρώσει μικρότερα βήματα των εργασιών του αντί για όλα μαζί
-Δώστε μεγαλύτερη αλλά και απλούστερη δομή και χρησιμοποιείστε κατακερματιζόμενες «στιγμές λήξης» για ασκήσεις μεγάλου χρόνου. Συζητείστε με τον μαθητή και την οικογένεια την πιθανότητα της ενίσχυσης αυτού με το να δουλεύουν και στο σπίτι με τέτοιο στόχο και τρόπους αντιμετώπισης από τον δάσκαλο της πιθανότητας το παιδί να μην καταφέρνει αυτό στο σπίτι και να μην προλαβαίνει να ολοκληρώσει στο σπίτι την εργασία του.
-Μειώστε το ποσόν της αντιγραφής. Αφού θα πρέπει να δώσετε έμφαση στην γραφή, αυτό κάντε το περισσότερο για τις γραπτές απαντήσεις και την έκθεση ιδεών και όχι για την αντιγραφή
– Στις ασκήσεις με γράψιμο εναλλάσσετε την προσοχή σας (σε άλλες ασκήσεις ενημερώστε ότι δίνετε προσοχή στην ευκρίνεια και την ορθογραφία και σε άλλες στην γραμματική ή την οργάνωση των ιδεών)
-Βρείτε και εναλλακτικούς τρόπους αξιολόγησης της γνώσης όπως τα προφορικά και οπτικά δεδομένα (πολλά διαγωνίσματα μπορούν να περιλαμβάνουν απαντήσεις «πολλαπλής επιλογής»)
-Επιτρέψτε στον δυσγραφικό μαθητή να χρησιμοποιήσει το μέγεθος των γραμμάτων της επιλογής του. Πολύ συχνά οι δυσγραφικοί μαθητές χρησιμοποιούν γράψιμο με μικρά γράμματα για να μειώσουν την ακαταστασία ή τα ορθογραφικά λάθη.
-Αντί να βάλετε τον μαθητή να γράψει ένα ολοκληρωμένο σετ σημειώσεων, δώστε του ένα έντυπο μερικώς συμπληρωμένο όπου θα πρέπει απλά να αναγράψει τις λεπτομέρειες κάτω από κύριες ταμπέλες (ή δώστε τις λεπτομέρειες και ζητείστε να δώσει της τίτλους)
-Ενισχύστε στο ίδιο το παιδί την καθαρή και δημιουργική επανατροφοδότηση της ποιότητας της εργασίας του, εξηγώντας και τα δυνατά και τα αδύνατα σημεία του και σχολιάζοντας αυτό που θα δημιουργηθεί με βάση το δυναμικό που γνωρίζει ότι έχει.
-Βοηθείστε όλους τους μαθητές να φτιάξουν ένα δικό τους αξιολογητικό για την δουλειά τους όπου θα βαθμολογούν μόνοι τους τα δεδομένα της γραφικής τους εργασίας (ορθογραφία _, καθαρότητα κειμένου _, γραμματική _, συντακτικό _, ξεκάθαρη τοποθέτηση των σκέψεων _ κλπ)
-Βάλτε όλους τους μαθητές να ξαναδιαβάσουν αυτό που έγραψαν μετά από λίγη ώρα. Για τον δυσγραφικό μαθητή είναι ευκολότερο να εντοπίσει τα λάθη του διαβάζοντας το κείμενό του μετά από ένα διάλειμμα
-Επιτρέψτε στον δυσγραφικό μαθητή να υπαγορεύσει κάποια σημεία της άσκησης σε έναν «γραμματέα» (συμμαθητή του). Εξηγείστε στον «γραμματέα» ότι θα γράψει κατά λέξιν αυτά που λέει ο συμμαθητής του. Μετά αφήστε τον δυσγραφικό μαθητή να κάνει μόνος του τις αλλαγές χωρίς καμία βοήθεια της τον «γραμματέα»
-Αναπτύξτε δραστηριότητες ομαδικής γραφής όπου διαφορετικοί μαθητές παίρνουν διαφορετικούς ρόλους («υπεύθυνος σύλληψης ιδέας», «οργανωτής της πληροφορίας», «γραφιάς», «αναγνώστης επιβεβαίωσης», «υπεύθυνος παράδοσης»).
-Διδάξτε με σαφήνεια πιθανούς διαφορετικούς τύπους γραφικής αφήγησης και προσωπικού στυλ (πχ μικρές ιστορίες, ποιήματα, γραφή σε στήλες κλπ)
-Βάλτε τον δυσγραφικό μαθητή να καταγράψει σε κασετόφωνο τις ιδέες του και να τις γράψει αργότερα ακούγοντάς τις
-Ενισχύστε τα προφορικά τεστ στον δυσγραφικό μαθητή. Στην βαθμολόγηση δώστε έμφαση σε αυτά που γνωρίζει και όχι σε αυτά που γράφει.
-Βοηθείστε όλους τους μαθητές να χρησιμοποιούν οργανογράμματα οπτικών γραφικών. Για παράδειγμα μπορείτε να φτιάξετε έναν χάρτη στην σελίδα ώστε η κεντρική ιδέα να μπαίνει μέσα σε έναν κύκλο στο κέντρο της σελίδας και τα υποστηρικτικά δεδομένα να γράφονται στα πλάγια όπως τα πόδια μιας αράχνης ή οι ακτίνες μίας ρόδας. Επιπρόσθετα διδάξτε και άλλες δυναμικές δεξιότητες ανάπτυξης ιδεών όπως το να ζωγραφίσουν μία εικόνα της σκέψης για κάθε παράγραφο ή να γράψουν απλά μία λέξη κλειδί σε κάθε παράγραφο και μετά να γυρίσουν πίσω και να γράψουν τις λεπτομέρειες ή στο ξεκίνημα της εργασίας τους να γράψουν μία λίστα με λέξεις κλειδιά που θα χρησιμεύσουν κατά την ανάπτυξη του θέματος
-Ενθαρρύνετε τον μαθητή να περιγράφει αρχικά συνοπτικά την σκέψη του. Είναι σημαντικό να γράφει τις βασικές ιδέες στο χαρτί χωρίς να ασχοληθεί εκείνη την στιγμή με λεπτομέρειες ορθογραφίας, στίξης κλπ
-Επιτρέψτε την χρήση κάποιων συντομογραφήσεων (πχ ε/η = επειδή). Φτιάξτε στην τάξη ένα λεξικό με συντομογραφήσεις. Αυτό θα βοηθήσει της μαθητές και στο μέλλον για την τήρηση σημειώσεων
-Στρατηγικές παράκαμψης με χρήση Η/Υ και γενικότερης τεχνολογίας είναι επίσης πολύ επιβοηθητική για δυσγραφικούς μαθητές. Εκπαιδεύστε το παιδί σε ασκήσεις δακτυλογράφησης. Στην αρχή μπορεί να είναι δύσκολο να γράφει γρήγορα αλλά όταν θα έχει μάθει τα σημεία των πλήκτρων και θα έχει επιτύχει αυτοματοποίηση, η δακτυλογράφηση θα είναι γρηγορότερη αλλά και καθαρότερη από το γράψιμο. Ένα καλό πρόγραμμα με ασκήσεις πληκτρολόγησης είναι το “Keyboarding Skills for All the Grades” (1987), Diana Hanbury-King. Οι ασκήσεις αυτές περιλαμβάνουν πλήκτρα με αντίσταση που βοηθούν στην κινητική μνήμη της τοποθέτησης των πλήκτρων.
-Στον Η/Υ ο μαθητής μπορεί να παράξει ένα αδρό προσχέδιο της εργασίας του, να το αντιγράψει και να ελέγξει το αντίγραφο έτσι ώστε τόσο το προσχέδιο όσο και το τελικό αποτέλεσμα να μπορούν να αξιολογηθούν χωρίς επιπλέον τύπωση
-Σε μεγαλύτερες δυσγραφικές δυσκολίες μέσω του Η/Υ μπορεί να οργανώσει την πληροφόρηση και να ελέγξει την ορθογραφία. Μπορεί να ενθαρρυνθεί και η χρήση φορητών ηχητικών λεξικών στην γραφική εργασία
