ΣΥΝΤΟΜΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Το παρόν έχει συνταχθεί από την Δ/νική ομάδα της ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗΣ
Η προσοχή είναι μια ανώτερη εγκεφαλική λειτουργία που μας επιτρέπει να ξεχωρίζουμε και να επικεντρωνόμαστε σ’ αυτό που μας αφορά, απομονώνοντάς το από τα υπόλοιπα περιβαλλοντικά ερεθίσματα. Είναι ακριβώς αυτή η λειτουργία που πρέπει να ενεργοποιήσει το παιδί στην τάξη για να επικεντρωθεί σε αυτό που λέει ο εκπ/τικός και να το απομονώσει από άλλα οπτικά ή ακουστικά ερεθίσματα (πχ με το ότι του μιλά ο διπλανός του ή τι κάνει το παιδί στο πίσω θρανίο, ή ο θόρυβος που ακούγεται από έξω). Ο εστιασμός και η συγκέντρωση της συνείδησης είναι ένα από τα βασικά της χαρακτηριστικά. Σημαίνει την ικανότητα να αγνοήσουμε κάποια παράλληλα περιβαλλοντικά συμβάντα και να προσανατολίσουμε όλη την συνείδησή μας προς κάποια άλλα. Αυτό αποτελεί βασική προϋπόθεση για να μπορέσει το παιδί να συμμετάσχει ενεργά στην μαθησιακή διαδικασία. Ο έλεγχος και περιορισμός της κίνησης είναι και πάλι μία εγκεφαλική λειτουργία που μας επιτρέπει να μειώνουμε το ποσοστό κίνησης που χρειαζόμαστε όταν θα πρέπει να ηρεμήσουμε ή να επικεντρωθούμε σε κάτι.
Το Σύνδρομο ΔΕΠ-Υ περιλαμβάνει ιδιαίτερα ενοχλητικά συμπτώματα τόσο για τους γονείς και τον εκπ/τικό, όσο και για τα ίδια τα παιδιά. Το παιδί με ΔΕΠ-Υ συνήθως δυσκολεύεται πολύ να μείνει συγκεντρωμένο σε μία δραστηριότητα, κουνιέται συνέχεια, τρέχει, ανεβαίνει στο θρανίο ή δεν μπορεί να καθίσει σε αυτό, δυσκολεύεται ακόμη και να παίξει ήρεμα, μιλάει συνεχώς και γενικά φέρεται «σαν να είναι στην πρίζα». Συχνά το ίδιο παιδί είναι και παρορμητικό (δεν μπορεί να περιμένει τη σειρά του, προτρέχει στις απαντήσεις του, διακόπτει τις συζητήσεις,). Είναι αυτονόητο ότι ακόμη και η πιο καλοπροαίρετη οικογένεια ή οι πιο υπομονετικοί εκπαιδευτικοί δύσκολα θα ανεχθούν τα ενοχλητικά αυτά συμπτώματα. Ακόμα και οι φίλοι του κουράζονται και η πιο συχνή κατάληξη είναι να αποφεύγουν αυτό το παιδί. Έτσι λοιπόν το παιδί αυτό από νωρίς εισπράττει αποδοκιμασία απ’ το περιβάλλον, που είναι δικαιολογημένη, καθώς είναι ενοχλητικό και κουραστικό.
Σε πάρα πολύ μεγάλο ποσοστό το παιδί με ΔΕΠ-Υ εμφανίζει και συνοδά προβλήματα όπως δυσκολίες λόγου και ομιλίας, δυσλεξία, άλλες μαθησιακές δυσκολίες, κινητική αδεξιότητα κλπ. Πολλές όμως είναι και οι ψυχιατρικές διαταραχές που μπορεί να συνυπάρχουν και να επιβαρύνουν την εικόνα, όπως η Ιδεο-ψυχαναγκαστική διαταραχή, Παιδική Κατάθλιψη, Διαταραχή Διαγωγής. Συχνά επίσης παιδιά με Διάχυτες Αναπτυξιακές διαταραχές εμφανίζουν ΔΕΠ-Υ. Ακόμη και όταν το παιδί δεν εμφανίζει παράλληλη ψυχιατρική νόσο, η συναίσθησή του ότι ταλαιπωρεί το περιβάλλον σε συνδυασμό με την αρνητική στάση και την απόρριψη που εισπράττει, συχνά του προκαλούν δευτερογενή ψυχολογικά προβλήματα.
Το πρόβλημα έχει να κάνει με τις ανώτερες εγκεφαλικές λειτουργίες του παιδιού. Κάποια κέντρα που ασκούν έλεγχο στην υπερδραστηριότητα που συχνά έχουν τα παιδιά που υπολειτουργούν, ενώ υπάρχει μια άρση αναστολών που επιτρέπει στο παιδί «να κάνει ό,τι του κατέβει», χωρίς να σκέφτεται προηγουμένως την ορθότητα ή τις συνέπειες των πράξεών του. Δυσκολεύεται να κατασκευάσει ένα εκτελεστικό πλάνο και να οργανώσει μια δραστηριότητα, με αποτέλεσμα να κινείται υπερβολικά και άσκοπα. Σε καμιά περίπτωση δεν θέλει να «παιδέψει» τους γονείς ή τους δασκάλους και το ίδιο δεν χαίρεται καθόλου με την αρνητική προσοχή που προσλαμβάνει και που σύντομα δίνει τη θέση της στην απόρριψη.
Τα συμπτώματα αυτά δεν είναι πάντοτε παρόντα στον ίδιο βαθμό. Σαφώς είναι πιο εμφανή στις δραστηριότητες που το παιδί βρίσκει βαρετές ή δύσκολες, ενώ όταν κάτι «το τραβάει», τότε η απροσεξία είναι πολύ λιγότερο έκδηλη ή απούσα.
