Γιάννου Δήμητρα. Εργοθεραπεύτρια SI. Κέντρο Προσέγγιση
Η βαριά εργασία είναι κάθε είδους δραστηριότητα που περιλαμβάνει ωθήσεις ή τραβήγματα από το σώμα.
Οι δραστηριότητες βαριάς εργασίας μπορούν να βοηθήσουν τα παιδιά με δυσκολιες Διαταραχών Αισθητηριακής Επεξεργασίας να αισθάνονται «ρυθμισμένα».
Η βαριά εργασία εμπλέκει την αίσθηση που ονομάζεται ιδιοδεκτικότητα, η οποία μας πληροφορεί για τη κίνησή μας και τη θέση μας στο χώρο, αποτελεί το σύστημα ενσωμάτωσης απτικών και κινητικών ερεθισμάτων, αυξάνει την αντίληψη του σώματος, βοηθάει στον κινητικό έλεγχο, το σχεδιασμό της κίνησης και την ομαλότητα και ακρίβεια αυτής, ενώ μας ενημερώνει για την απαιτούμενη ποσόστωση δύναμης. Γνωρίζοντας λοιπόν και αντιλαμβανόμενοι το σώμα μας καλύτερα, αισθανόμαστε ασφαλής. Κατά τη θεραπευτική διαδικασία, οι Εργοθεραπευτές συχνά χρησιμοποιούν δραστηριότητες βαριάςεργασίαςπροκειμένου να ρυθμίσουν την αποφυγή ή αναζήτηση των αισθητηριακών ερεθισμάτων.
Ιδιοδεξία και Δραστηριότητες Βαριάς Εργασίας
Θεωρούμε συνήθως ότι οι άνθρωποι έχουν πέντε αισθήσεις: όραση, οσμή, ακοή, γεύση και αφή. Υπάρχουν όμως επιπρόσθετα δυο αισθήσεις που μπορούν να επηρεάσουν τις κινητικές δεξιότητες.
- Η αιθουσαία αίσθηση, που ελέγχει κύρια την ισορροπία και την κίνηση, ενώ αποτελεί το ραντάρ του σώματός μας, καθώς προσανατολίζει το σώμα μας σε σχέση με το περιβάλλον.
- Η ιδιοδεκτικότητα όπως αναφέρθηκε και ανωτέρω.
Η αίσθηση της αντίληψης σώματος και ισορροπίας του παιδιού προέρχεται από τον τρόπο με τον οποίο οι υποδοχείς στους μύες και στις αρθρώσεις στέλνουν μηνύματα στον εγκέφαλο. Ενημερώνουν για το που βρίσκεται σε σχέση με το χώρο, που βρίσκεται το κάθε μέλος και τι πρέπει να κάνει σύμφωνα με την απαίτηση. Είναι ο τρόπος που για παράδειγμα, γνωρίζει πόση δύναμη πρέπει να χρησιμοποιήσει ώστε ολοκληρώσει μια εργασία, όπως τη γραφή ή το κλείσιμο μιας πόρτας.Αυτό το σύστημα δεν λειτουργεί πάντα αποτελεσματικά σε παιδιά με προβλήματα αισθητηριακής επεξεργασίας. Ένα παιδί μπορεί να γράψει πολύ ελαφρά με το μολύβι ή να χτυπήσει την πόρτα του αυτοκινήτου πολύ δυνατά. Μπορεί να πιστεύει ότι πιέζει αρκετά σκληρά το μολύβι ή ότι χρησιμοποιεί λιγότερη δύναμη για να κλείσει την πόρτα απόότι στην πραγματικότητα ισχύει. Δυσκολεύεται λοιπόν συχνά στη διάκριση των ερεθισμάτων.
Όταν τα παιδιά δυσκολεύονται με τα ανωτέρω, οι επιπρόσθετες ιδιοδεκτικές εισροές, βοηθούν να γνωρίζουν πού είναι το σώμα τους και τι πρέπει να κάνουν. Προκειμένου να αυξηθεί η αισθητηριακή εισροή μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε δραστηριότητες βαριάς εργασίας.
Πώς η βαριά εργασία μπορεί να βοηθήσει τα παιδιά με προβλήματα αισθητηριακής επεξεργασίας
Οι περισσότεροι άνθρωποι λαμβάνουν αρκετή φυσική εισροή από τις καθημερινές δραστηριότητες. Στις Διαταραχές Αισθητηριακής Επεξεργασίας(ΔΑΕ) όμως, ο τρόπος που αντιλαμβάνονται τα ερεθίσματα συχνά διαφέρει.. Χρειάζονται επιπλέον βοήθεια ώστε να ενεργοποιήσουν ή ρυθμίσουν τα αισθητηριακά τους συστήματα. Σε αυτό το σημείο λοιπόν, εισάγουμε τις δραστηριότητες βαριάς εργασίας.
Η βαριά εργασία είναι κάθε είδους δραστηριότητα που ενισχύει την ιδιοδεκτικότητα, χρησιμοποιώντας κύρια ωθήσεις και έλξεις. Στη καθημερινότητα για παράδειγμα, μπορεί να είναι η αντίσταση του νερού κατά το κολύμπι ή ακόμη και η αντίσταση της ηλεκτρικής σκούπας ( εναλλαγή ώθησης και έλξης). Αντιστοίχως, τα άλματα σε ένα τραμπολίνο ή η διατήρηση της στάσης στο μονόζυγο στη παιδική χαρά, όπου το ίδιο το βάρος του παιδιού δημιουργεί αντίσταση.
Τα παιδιά με ΔΑΕ συχνά αναζητούν ή αποφεύγουν την αισθητηριακή ερεθίσματα. Ένα παιδί που αναζητά εισροή, μπορεί να αναζητά αύξηση του ιδιοδεκτικού εισερχόμενου για ποικίλους λόγους. Αυτό μπορεί να συμβαίνει επειδή μπορεί η αυξημένη εισροή να οδηγεί σε ρύθμιση, να τον βοηθά να ηρεμεί ή ακόμη και να βοηθά το παιδί να είναι πιο προσανατολισμένο στο χώρο. Στη προσπάθειά του να ικανοποιήσει τις αισθητηριακές τουανάγκες, συχνά μπορεί να επιλέξει δραστηριότητες προκειμένου να επιτυχει αύξησης αυτής της εισροής, με μη επιθυμητούς και ασφαλής τρόπους. Σε αυτές τις περιπτώσεις ενδείκνυται η πρόληψη της ανάγκης του με πιο δόκιμους και ασφαλούς τρόπους βαριάς εργασίας.
Οι πιο αποτελεσματικές δραστηριότητες βαριάς εργασίας ενεργοποιούν όσο το δυνατόν περισσότερους μυς και αρθρώσεις ταυτόχρονα και για μικρό χρονικό διάστημα.Αυτό σημαίνει ότι δεν είναι ίση η βαριά δουλειά.Ορισμένες δραστηριότητες είναι πιο αποτελεσματικές και ισχυρές από άλλες, ενώ δεν φέρουν τα ίδια αποτελέσματα σε κάθε αισθητηριακό προφίλ, καθώς οι ΔΑΕ σε κάθε άτομο εκφράζονται διαφορετικά.
Πώς να παρέχετε βαριά εργασία στο σπίτι
Η δραστηριότητες βαριάς εργασίας μπορούν να βοηθήσουν το παιδί σας να αυτορυθμιστεί μέσα από τυπικό παιχνίδι και καθημερινές δουλειές.
Μπορείτε να δοκιμάσετε μερικές από αυτές τις δραστηριότητες στο σπίτι.Λάβετε υπόψη ότι το αισθητηριακό προφίλ του παιδιού σας έχει συγκεκριμένες ανάγκες, το παιδί σας μπορεί να χρειαστεί να ολοκληρώσει περισσότερες δραστηριότητες από τις προτεινόμενες ή να παραμείνει σε αυτές για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα προτού δείτε βελτίωση.
Η βαριά εργασία μπορεί να είναι μέρος μιας αισθητηριακής δίαιτας .Μια αισθητηριακή δίαιτα είναι μια σειρά από φυσικές δραστηριότητες προσαρμοσμένες να δώσουν στο παιδί σας τη αισθητηριακή εισροή που χρειάζεται. Σχεδιάζεται από τον Εργοθεραπευτή και εσάς, ώστε να οργανωθούν οι κατάλληλες για το παιδί σας δραστηριότητες που θα είναι ωφέλιμες για το ίδιο.
Ακολουθούν ορισμένες δραστηριότητες που χρησιμοποιούν κίνηση και αντίσταση για την αύξηση της αισθητηριακής εισροής:
ΔΟΥΛΕΙΕΣ ΣΠΙΤΙΟΥ
Βγάζοντας έξω τα σκουπίδια
Σπρώξτε μια ηλεκτρική σκούπα
Σκούπισμα
Μεταφορά πλήρους καλαθιού πλυντηρίου
Μαγειρική
Μετακίνηση καρέκλες / έπιπλα ή αναδιάταξη βιβλίων στα ράφια
Σπρώχνοντας το καλάθι αγορών σε ένα κατάστημα
Βάζω- βγάζω από πλυντήριο πιάτων
Βγάζω- βάζω τα μαξιλάρια από το καναπέ
Καθαρίζω τα τζάμια
Τακτοποιώ τις συσκευασίες στα ντουλάπια
ΠΑΧΝΙΔΙΑ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΧΩΡΟΥ
Τρίκυκλο ή ποδήλατο
Άλμα σχοινιού ή σε ένα τραμπολίνο
Καροτσάκι περπατώντας (περπατώντας στα χέρια της ενώ κρατάτε τα πόδια του)
Πότισμα λουλουδιών με ποτιστήρι
Σκειτμπορντ όπου βρίσκεται σε πρηνή θέση και μετακινείτε μόνο με τα χέρια
ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ ΧΩΡΟΥ
Παίζοντας Twister
Πλαστελίνες
Σαπουνόφουσκες
Πάλη (με προσοχή), παιχνίδια απεγκλωβισμού, μαξιλαροπόλεμο
Τραβάω σπρώχνω μεταφέρω δοχεία με βάρος
Κάνοντας push-up (είτε στο πάτωμα, είτε στον τοίχο, είτε στο κάθισμα)
Σφιχτές αγκαλιές
Μίμηση βαδίσματος ζώων
Στάσεις yoga
Ερπην μόνο με τα χέρια προς τα εμπρός και πίσω ή αντίστοιχα ενώ βρίσκεται σε λεία επιφάνεια με τη πλάτη στο πάτωμα σπρώχνει το σώμα του μόνο με τη χρήση χεριών.
Σε πρηνή θέση, πιέζεται το σώμα του παιδιού με μπάλα τύπου pilates, με σταθερή πίεση σε όλο το σώμα
Είναι καλή ιδέα να σημειώνετε και να παρατηρείτε τον τρόπο με τον οποίο ορισμένες δραστηριότητες επηρεάζουν το παιδί σας.Κάποιες μπορεί να βοηθήσουν και άλλες μπορεί να υπερβούν το σύστημά τους.
Παρατηρήστε το τρόπο που το παιδί σας ανταποκρίνεται στις δραστηριότητες βαριάς εργασίας και καταγράψτε τις αντιδράσεις του, κατανοώντας επιπρόσθετα τις πιθανές ευαισθησίες που μπορεί επιπρόσθετα να αντιμετωπίζει με τις υπόλοιπες αισθήσεις, όπως τους ήχους, την απτικότητα, την οπτικότητα, τις γεύσεις.
https://www.yourtherapysource.com/blog1/2019/04/30/proprioceptive-input/
https://www.andnextcomesl.com/2017/04/heavy-work-activities-for-home.html
