ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΣΤΡΑΤΟΣ
«Μη διδάσκετε τους νέους με τη βία και τη βαναυσότητα. Οδηγείστε τους στην μάθηση μέσα από τερπνή οδό, με την βοήθεια και το παράδειγμα». ΠΛΑΤΩΝ
Με την διδασκαλία θα ασχοληθούμε σε αυτό το editorial. Με τον τρόπο της. Με την αποτελεσματικότερη εφαρμογή της.
Αλήθεια τι θα πει διδάσκω; «Μεταφέρω γνώσεις σε κάποιον» (Μπαμπινιώτης). Υπάρχουν δύο τρόποι να διδάξω ένα παιδί:
Ο ένας είναι γιατί το θέλω εγώ.
Ο άλλος γιατί το θέλει το παιδί.
Ο πρώτος τρόπος είναι ο τρόπος που εμείς κρίνουμε το τι πρέπει να μάθει το παιδί και που φροντίζουμε αυτό να γίνει.
Ο δεύτερος τρόπος είναι ο τρόπος που το παιδί κρίνει ότι θέλει να μάθει κάτι και εμείς φροντίζουμε να του το προσφέρουμε.
Και τι θα πει μαθαίνω; Πάλι ο Μπαμπινιώτης θα πει «αποκτώ συγκεκριμένες γνώσεις και δεξιότητες». Γνώσεις και δεξιότητες που έχω διαπιστώσει ότι θα μου φανούν χρήσιμες.
Η μάθηση δεν είναι αρχικά ικανότητα. Είναι ανάγκη. Είναι η ανάγκη της κοινωνικοποίησης. Του να λειτουργήσω με τους άλλους. Του να χρησιμοποιήσουμε τους ίδιους κώδικες. Η μάθηση αποχτιέται με την αναζήτηση. Και είναι χρήσιμη μόνο όταν μοιράζεται.
Το μωρό μαθαίνει αρχικά μέσα από το δυαδικό παιχνίδι με τον γονιό του. Με το χαμόγελο, το χάδι, τον αποκλειστικό χρόνο που του δίνουμε. Δεν μαθαίνει γιατί πρέπει. Μαθαίνει γιατί θέλει. Γιατί νοιάζεται για εμάς και δίνει σημασία σε αυτό που του κάνουμε.
Όταν μεγαλώσει λίγο μαθαίνει μέσα από το παιχνίδι. Με τα τουβλάκια, τα αυτοκινητάκια, το περιβάλλον. Μαθαίνει μέσα από την εκούσια μίμηση. Μας κοιτάζει στο στόμα όταν του μιλάμε και μιμείται τους ήχους μας. Μαθαίνει όταν φτιάχνουμε τα πυργάκια και μιμείται. Μαθαίνει όταν του μιλάμε για αυτά που βλέπουμε, όταν του στέλνουμε εκεί την προσοχή του και του λέμε «κοίτα!».
Από τα 3 του το παιδί μαθαίνει γιατί ενδιαφέρεται. Είναι το σημαντικό στάδιο της ερώτησης. Θέλει να μάθει τον κόσμο μας και ρωτάει. Τα πάντα. Και περιμένει μία απάντηση. Στο παραμύθι που του διαβάζουμε, στον δρόμο, την Παιδική Χαρά, το Σούπερ Μάρκετ. Ρωτά γιατί θέλει να μάθει πώς λειτουργούν τα πάντα. Και εμείς του απαντάμε.
Από τα 4,5 το παιδί θέλει να μάθει και κάτι άλλο. Τι είναι αυτά τα παράξενα σύμβολα τα οποία κοιτώντας τα κατανοούμε αλλιώς το περιβάλλον μας. Τα γράμματα, τα χρήματα (αυτά τα παράξενα τυπωμένα χαρτάκια και μεταλλάκια) και οι λέξεις. Και θέλει να μάθει. Γιατί; Γιατί μας θαυμάζει πώς τα καταφέρνουμε διαβάζοντας τα βιβλία και τις εφημερίδες μας, πώς ξέρουμε να χειριζόμαστε στο παιχνιδοπωλείο τα «τυπωμένα χαρτάκια και μέταλλα» στην γλυκειά κυρία στο Ταμείο, πώς τα καταλαβαίνουμε όλα διαβάζοντας τις ταμπέλες. Και ρωτάει. Και το διδάσκουμε. Επειδή το θέλουμε; Όχι! Επειδή το ζητάει.
Και φτάνουμε στο Δημοτικό. Ήρθε η ώρα να του εξηγήσουμε ότι όλα αυτά τα «έξυπνα» που κρίνει ότι ξέρουμε, μπορεί να τα μάθει και εκείνο! Επειδή το θέλουμε εμείς; Όχι. Επειδή είναι ωραίο! Επειδή έτσι θα είναι όλοι περήφανοι για εκείνο: Η μαμά, ο μπαμπάς, οι συμμαθητές του, η δασκάλα του!
Τρία πράγματα πρέπει μόνο να διδάξουμε τα παιδιά μας ως γονείς:
1. «είναι ωραίο να ξέρεις πώς λειτουργεί αυτό το τόσο ενδιαφέρον πράγμα που λέγεται κόσμος»
2. «για οτιδήποτε χρειαστείς εγώ είμαι εδώ και έχω όλο τον χρόνο στην διάθεσή σου για να σε βοηθήσω»
3. «το λάθος είναι η πόρτα που οδηγεί στην μάθηση. Αν κάνεις λάθος είμαι εδώ να σου το εξηγήσω γιατί μόνο έτσι θα μάθεις».
Είναι λίγο πιο εύκολο από όσο νομίζαμε! Δεν βρίσκετε;
