ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΕΥΣΤΡΑΤΙΟΣ. ΚΕΝΤΡΟ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ
Είναι πια γενικά αποδεκτό ότι ο αυτισμός είναι μία νευρολογική βλάβη. Έχει πια ανακαλυφθεί ότι γενετικά σχετιζόμενες διαφοροποιήσεις στον εγκέφαλο είναι υπεύθυνες για την εμφάνιση του αυτισμού. Έχει ανακαλυφθεί ότι υπάρχει μία γενετική ατέλεια στην ανάπτυξη του εγκεφάλου στα αυτιστικά παιδιά, μόνο που δεν έχει ανακαλυφθεί ποια είναι αυτή.
Ο M. Rutter (1971) πρώτος ανακάλυψε ότι ο αυτισμός εμφανιζόταν 50 – 150 φορές συχνότερα σε οικογένειες που είχαν ήδη ένα αυτιστικό μέλος. Σε μονοζυγωτικά δίδυμα, όταν το ένα είναι αυτιστικό, το άλλο ήταν επίσης αυτιστικό στις περισσότερες από το 90% των περιπτώσεων.
Επίσης άλλες έρευνες δίνουν ποσοστό 80-100% το δίδυμο αδελφάκι να εμφανίζει άλλου ή και ίδιου τύπου αυτιστική διαταραχή.
Ο ανθρώπινος εγκέφαλος είναι ένα τρομακτικά πολύπλοκο και σύνθετο όργανο φτιαγμένο από πολλά διαφορετικά δομικά συστατικά που το κάθε ένα υπηρετεί μια συγκεκριμένη λειτουργία. Για την ανάπτυξη αυτών των μερών του εγκεφάλου παίζει σημαντικό ρόλο το γενετικό υπόβαθρο και το περιβάλλον.
Η έρευνα (Margaret Baumann και τον Thomas Kemper 1994) επίσης έδειξε ότι τα βασικά μέρη του εγκεφάλου που είναι επηρεασμένα στον αυτισμό είναι οι περιοχές του λιμπικού συστήματος και η παρεγκεφαλίδα. Σε αυτοψιακές έρευνες οι δύο ερευνητές βρήκαν δείξει ότι στον ιππόκαμπο και την αμυγδαλή υπάρχουν νευρικά κύτταρα (Perkinje) που δείχνουν να είναι ανενεργά και δεν έχουν μεταναστεύσει στον κατάλληλο προορισμό στους εγκεφάλους των αυτιστικών. Αυτό δείχνει ότι ίσως υπάρχει ένα ελάττωμα στην φυσιολογική αναπτυξιακή μετανάστευση αυτών των νευρώνων, έτσι ώστε δεν φτάνουν στον κατάλληλο προορισμό τους και δεν μπορούν έτσι να εγκαταστήσουν την φυσιολογική τους λειτουργία.
Το λιμπικό σύστημα αποτελείται από διαφορετικά δομικά συστατικά. Το λιμπικό σύστημα ενεργεί ως ένα κέντρο υποδοχής των ερεθισμάτων, ανάπτυξης και ανταλλαγής πληροφοριών από τις περιοχές του εγκεφάλου. Ταυτόχρονα προσφέρει συναισθηματική απόχρωση σε αυτές (αμυγδαλή) και βοηθά στην βραχυπρόθεσμη μνήμη (ιππόκαμπος). Σε πειράματα με πιθήκους και με γάτες, η καταστροφή της αμυγδαλής και του ιπποκάμπου (δομικά συστατικά του λιμπικού συστήματος) προκαλούν μια σειρά συμπεριφορών που μοιάζουν με τις αυτιστικές. Άλλο μέρος, ο ιππόκαμπος, είναι γνωστό ότι σχετίζεται με την απόκτηση της.
Η ίδια έρευνα, έδειξε επίσης ότι υπάρχει μια συλλεκτική απώλεια των Purkinje κυττάρων στην παρεγκεφαλίδα των αυτιστικών ατόμων. Αυτό οδηγεί στην απώλεια των νευρώνων που κάνουν συναπτικές σχέσεις με τα Purkinje κύτταρα, που σε τελευταία ανάλυση σχετίζονται με πολλά κέντρα στην παρεγκεφαλίδα.
Η βασική λειτουργία της παρεγκεφαλίδας είναι να βοηθά στον συντονισμό της κινητικής λειτουργίας και την θέση των μελών και του σώματος στον χώρο. Όμως επιπρόσθετα αποτελεί το «ραντάρ» του ανθρώπου. Δέχεται πολύ μεγάλες συνδέσεις από τα λιμπικά όργανα και στέλνει από μόνη της συνδέσεις στον εγκεφαλικό φλοιό.
Το 1996 ο R.Hass εξέτασε με Μαγνητική Τομογραφία (εξέταση MRI) 28 παιδιά με αυτισμό και 24 παιδιά χωρίς αυτισμό. Βρήκε ότι το 90% των αυτιστικών παιδιών εμφάνιζαν υποπλασία παρεγκεφαλίδας και το 10% υπερπλασία παρεγκεφαλίδας. Το 96% αυτών των παιδιών έδειξαν το λιγότερο 1 σημάδι παρεγκεφαλιδικής δυσλειτουργίας
Το 1997 οι Kienz & Dunne σύγκριναν τα αισθητηριακά προφίλ σε παιδιά με διαφορετικές διαταραχές. Στα αυτιστικά παιδιά βρήκαν σημαντικότερη υστέρηση σε όλα τα συστήματα σε σύγκριση και με τους υπολοίπους πληθυσμούς (πχ μαθησιακές δυσκολίες, νοητική καθυστέρηση). Σημαντικότερες αποκλίσεις βρήκαν στην απτική, πολυαισθητηριακή και γευστικο-οσφρητική λειτουργία.
Το 2002 η Courchene εξέτασε το μέγεθος του εγκεφάλου σε παιδιά με αυτιστικές διαταραχές με την διαδικασία MRI στις ηλικίες 0-1 και 2-4. Στις ηλικίες 0-1 βρήκε ότι το μέγεθος ήταν φυσιολογικό. Στις ηλικίες 2-4 όμως διαπιστώθηκε υπερπλασία εγκεφάλου
Το 2004 στο Κέντρο ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ οι Αλεξάνδρου και Συνεργάτες σύγκριναν τα αισθητηριακά προφίλ σε παιδιά με διαφορετικές διαταραχές Σύγκριναν 30 παιδιά με αυτισμό με 60 παιδιά με άλλες δυσκολίες (πχ μαθησιακές δυσκολίες, νοητική καθυστέρηση). Στα αυτιστικά παιδιά βρήκαν σημαντικότερη υστέρηση στα εξής συστήματα: απτικό, γευστικο-οσφρητικό και πολυαισθητηριακό. Βρήκαν επίσης ότι τα αυτιστικά παιδιά ήταν λιγότερο υπερκινητικά από τους υπολοίπους πληθυσμούς και λιγότερο υπο-αντιδραστικά.
ΟΙ ΣΧΕΣΕΙΣ ΤΩΝ ΕΥΡΗΜΑΤΩΝ ΜΕ ΤΟΝ ΑΥΤΙΣΜΟ
Ο αυτισμός είναι μια διαταραχή του εγκεφάλου που περισσότερο αντιπροσωπεύει στα αργότερα ή το τελευταίο στάδιο της ανάπτυξης του εγκεφάλου, κατά τη διάρκεια της οποίας οι τελικές διασυνδέσεις μεταξύ των εγκεφαλικών κυττάρων έχουν εγκαθιδρύσει τον τρόπο του δικτύου επικοινωνίας του ώριμου εγκεφάλου. Οι αναπτυξιακές βλάβες που εμφανίζονται στον νηπιακό αυτισμό είναι το αποτέλεσμα γενετικής μεταβολής, που εμφανίζεται κατά τη διάρκεια των τελευταίων σταδίων της εγκεφαλικής διαφοροποίησης και γίνεται με κυκλώματα που επιδρούν αρνητικά στα όργανα του λιμπικού συστήματος, και την παρεγκεφαλίδα που είναι υπεύθυνα για την προώθηση των πληροφοριών και την συναισθηματική απόχρωση που συνοδεύει αυτά.
Τα αυτιστικά παιδιά έχουν σημαντικότατες αισθητηριακές ιδιαιτερότητες οι οποίες και θα πρέπει πρώτιστα να αντιμετωπίζονται (το λιμπικό σύστημα και η παρεγκεφαλίδα είναι σημαντικότατοι σταθμοί αισθητηριακής υποδοχής).
